علی محقر - استاد مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، تهران، ایران
منوچهر انصاری - دانشیار گروه MBA، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، تهران، ایران
محمدرضا صادقی مقدم - استادیار مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، تهران، ایران
محمد میرکاظمی مود - دانشجوی دکتری مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، تهران، ایران

هدف: امروزه اغلب سیستم های پیچیده در سازمان ها، سیستم هایی با پیچیدگی های ساختاری، فناورانه و اجتماعی هستند که به آنها، سیستم های فنی اجتماعی گفته می‎شود. در مدل‎سازی برای غلبه بر پیچیدگی و تنوع این سیستم ها، به روش هایی نیاز است که میزان مشابهی از تنوع را در اختیار محققان قرار دهند. با وجود توسعه روش هایی در حوزه های مختلف تصمیم گیری و نظریه سیستم ها، این روش ها معمولا بر اهداف و جنبه منفردی از سیستم تمرکز دارند یا اینکه در مدل‎سازی آنها به ویژگی های خاص سیستم های فنی اجتماعی توجه نشده است. همچنین برخی از روش ها، فرایند و چارچوب مشخصی ارائه نمی دهند. از این رو، مطالعه حاضر به‎دنبال فراترکیب روش‎های موجود به‎منظور ایجاد روشی ترکیبی برای مد‎ل‎سازی این سیستم‎هاست. روش: در این مطالعه تلاش شده است که با استفاده از فراترکیب تفسیری انتقادی و بهره‎مندی از دیدگاه پارادایم چندگانه روش شناسی چندگانه، فراترکیبی از روش های موجود ارائه شود که ویژگی های هر یک از سیستم های فنی اجتماعی را در نظر می‎گیرد و بر اساس آن، از قوت ها و ابزارهای مناسب روش های موجود برای مدل‎سازی این سیستم ها بهره می‎برد. یافته‎ها: بعد از اجرای فراترکیب، به‎منظور تحلیل و ترکیب روش‎های موجود ۱۲ مولفه شناسایی شد، سپس به‎کمک آنها سازه های ترکیبی و تحلیلی برای فراترکیب روش ها به‎دست آمد و در ایجاد روش ترکیبی از آنها استفاده شد. نتیجه‎گیری: روش پیشنهادی که از فراترکیب روش‎های موجود برای مدل‎سازی سیستم‎های فنی اجتماعی به‎دست آمده، قادر است با بهره‎گیری از مفاهیم و ابزارهای متنوع ارائه شده از سوی رویکردها و روش‎های مختلف، جنبه‎های متفاوت سیستم‎های فنی اجتماعی را مدل‎سازی کند. هر چند کارایی روش پیشنهاد شده باید در قالب موردکاوی‎های مختلف ارزیابی شود.

ابزارها و تکنیک‎ها, پارادایم نظری, فرا ترکیب تفسیری انتقادی, مراحل هر روش, مفروضات اصلی