محمد ویسیان - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی تهران
شهربانو گلچوبی دیوا - دانشجوی دکتری برنامه ریزی محیط زیست ، دانشکده محیط زیست ، پردیس دانشکدههای فنی ، دانشگاه تهران،ایران

قاچاق واردکردن یا صادرکردن متقلبانه کالای مشمول حقوق گمرکی یا سود بازرگانی یا عوارض دولتی بدون پرداخت حقوق مالی دولت ؛ خواه کالای مزبور هنگام ورود و یا خروج مجاز باشد یا مجاز مشروط یا غیرمجاز، یا حمل و نقل متقلبانه یا خدعه آمیز کالای ممنوعه و یا هرگونه اقدام ناقض شرط یا محدودیت قانونی خاص مقرر بر کالاها می باشد. گستردگی مرز و متعدد بودن مبادی ورودی کالاهای قاچاق، رواج فرهنگ مصرف کالاهای قاچاق در جامعه و نوع دیدگاه مرزنشینان به پدیده قاچاق از جمله عوامل مهم در گسترش این پدیده است . روش تحقیق در این مقاله توصیفی - تحلیلی است که با استفاده از منابع اسنادی و کتابخانه ای به بررسی عوامل موثر بر قاچاق کالا و راهکارهای برای پیشگیری آن پرداخته است .مردم مناطق مرزی به علت سالهای جنگ و نزدیک بودن به مرزها، تبعیض و محرومیت های زیادی راکشیده اند در این منطقه اکثر خانوادهها از اقشار محرومی هستند که هیچ گونه مکانات مناسبی برای اشتغال ندارند، موقعیت مرزی و جغرافیایی این منطقه از دیرباز سبب گرایش مردم به مبادلات غیررسمی و پنهانی در حجم وسیعی گشته است .رونق دادن بازارچه های مرزی، سرمایه گذاری در بخش های مولد و حمایت از تحقیقات علمی مربوط به قاچاق کالا، تا حد زیادی می تواند بر رشد و شکوفایی اقتصادی و اجتماعی منطقه و به تبع آن کاهش قاچاق بینجامد.

قاچاق کالا، مرزنشینان، توسعه نیافتگی ، مناطق مرزی