محمدرضا باغبانی - نویسنده مسئول، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران. رایانامه: msc.mohammadreza.baghbani@asnrukh.ac.ir
عبدالرضا سیاهپوش - گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران. رایانامه: siahpoush@asnrukh.ac.ir
علیرضا شافعی نیا - گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران. رایانامه: shafeinia@asnrukh.ac.ir
الهام الهی فرد - گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران. رایانامه: e.elahifard@asnrukh.ac.ir

هدف: رازیانه با نام علمی Foeniculum vulgare L.، یکی از مهم ترین و پرمصرف ­ترین گیاه دارویی از خانواده چتریان (Apiaceae)، می­ باشد. این گیاه چندساله­، در رقابت با علف­های­ هرز، رقیب ضعیفی می باشد. این وضعیت موجب کاهش توان و عملکرد می­گردد. روش پژوهش: به منظور بررسی کنترل علف­های هرز و افزایش عملکرد،  با استفاده از تراکم گیاهی، علف کش تریفلورالین و کنترل مکانیکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه فاکتور و سه تکرار در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در سال ۹۹-۱۳۹۸ اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل­ کنترل مکانیکی در دوسطح (بدون کولتیواتور و دوبار کولتیواتور)، تراکم گیاهی در سه سطح (شش، ۱۲ و ۲۴ بوته در مترمربع) و علف کش تریفلورالین در سه سطح (صفر به عنوان شاهد با علف هرز، ۵/۱ و ۳ لیتر در هکتار) بودند. یافته­ ها: نتایج این بررسی، نشان داد که تیمار دارای (تراکم ۲۴ بوته در مترمربع رازیانه و ۵/۱ لیتر در هکتار تریفلورالین و به همراه دو بار کولتیواتور) اختلاف معنی­ داری با تیمار ۳ لیتر علف کش در تراکم و وزن خشک علف­های ­هرز نشان نداد. نتیجه ­گیری: بنابراین جهت کاهش مصرف علف کش می­توان دوز ۵/۱ لیتر تریفلورالین را به جای دوز ۳ لیتر آن، به همراه انجام دو بار کولتیواتور به کار برد. بیش ترین عملکرد اقتصادی رازیانه به میزان ۱۳۱۳ کیلوگرم در هکتار در دو تیمار ذکرشده مشاهده گردید. این بررسی نشان داد بیش ترین اسانس در کرت های دو بار کولتیواتور به میزان ۵/۹ درصد و کم ترین در کرت­ های بدون کولتیواتور به میزان ۷۶/۴ درصد مشاهده شد که تاثیرپذیری کولتیواتور را نسبت به بقیه فاکتورها در تولید اسانس بیان می­کند.

اسانس روغنی, توان, رقیب, عملکرد اقتصادی, گیاه دارویی, وزن خشک