پرستو بهرام کلهری - دانشکده ی علوم پایه، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
اکبر حاجی زاده مقدم - دانشکده ی علوم پایه، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
محبوبه زارع - دانشکده ی گیاهان دارویی، دانشگاه فناوری های نوین آمل، آمل، ایران
رضا صیرفی - دانشکده ی دامپزشکی، دانشگاه فناوری های نوین آمل، آمل، ایران

مقدمه و هدف: نانو ذرات دی­اکسید تیتانیوم یکی از پرمصرف ترین نانو ذرات است که در زیست پزشکی، لوازم آرایشی و صنعت استفاده می­شوند. علی رغم این چندین مطالعه نشان داده که این نانو ذرات می توانند موجب آسیب به هیپوکمپ شوند. سیلی­مارین، فلاونولیگنانی است که از دانه­های گیاه خارمریم (Silybum marianum) به دست می­آید و به خاطر دارا بودن خاصیت مهار رادیکال های آزاد، به عنوان آنتی­اکسیدان عمل می­کند. هدف از این مطالعه بررسی اثر سیلی­مارین بر بهبود اختلالات یادگیری و حافظه­ القا شده با نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم)  (TiO۲ است.   مواد و روشها: در این پژوهش موش های صحرایی نر به چهار گروه کنترل، شم، مسموم شده با نانو Tio۲، (تجویز خوراکی نانو Tio۲ با غلظت ۱۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم به مدت سه هفته) و گروه مسموم تیمار شده با سیلی­مارین (تجویز خوراکی به مدت سه هفته) تقسیم شدند. به منظور بررسی اثر تخریبی نانو ذرات TiO۲ بر حافظه موش صحرایی نر و درمان آن با سیلی­مارین از روش یادگیری احترازی غیرفعال (passive avoidance) توسط دستگاه شاتل باکس (Shuttle box) استفاده شد.   نتایج: این مطالعه نشان داد که مصرف خوراکی نانو ذرات TiO۲ موجب کاهش معنی دار تاخیر در زمان ورود به اتاقک تاریک و افزایش ماندن در اتاق تاریک نسبت به گروه کنترل می شود (۰۰۱/۰>p < /span>) و تیمار با سیلیمارین سبب برگشت این شاخص ها به سطح کنترل می گردد (۰۰۱/۰>p < /span>).   نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان می دهد که سیلی مارین احتمالا به واسطه خواص آنتی اکسیدانی خود باعث بهبود اختلال حافظه و یادگیری القاء شده با نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم می­شوند.

نانو ذرات TiO۲, هیپوکامپ, یادگیری احترازی غیرفعال, سیلی مارین