آرش شفاعی بجستان - دانشجوی دکترای علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
محمدرضا رسولی - دانشیار علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
پروین سلاجقه - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

هدف: در این پژوهش، به­دنبال پاسخ به این پرسش بوده ایم که روند تاثیرگذاری فضای مجازی بر شعر ایران، در آینده چگونه خواهد بود و فضای مجازی بر حوزه های مختلف شعر؛ مانند متن، مخاطب، شاعر، رسانه های انتشار شعر، فرآیند سرودن شعر، حقوق مولف و جهانی شدن شعر فارسی چه تاثیراتی خواهد داشت. روش: برای این منظور، از روش دلفی استفاده کرده­ایم. گروه خبرگانی، متشکل از استادان رشته های ارتباطات و ادبیات انتخاب شدند و با استفاده از مصاحبه عمقی و پرسش­نامه بسته، با مقیاس لیکرت و با اجرای سه مرحله راندهای دلفی، نظرات آنان جمع آوری و تجزیه و تحلیل شد. یافته­ ها: براین اساس، در حوزه پیام، پیش بینی گروه خبرگان این بوده است که به­دلیل تاثیرات فضای مجازی، شاهد تنزل کیفی شعر خواهیم بود که درنتیجه آن، زبان شعر، ساده و شبیه به نثر خواهد شد و مضمون­های بازتاب دهنده اتفاقات زندگی روزمره، رواج خواهد یافت. در حوزه مخاطب نیز قدرت گزینشگری مخاطب بیشتر خواهد شد، اما همچنان مخاطبانی وجود خواهند داشت که به­دنبال گزینشگری فعالانه هستند و مخاطبانی نیز منفعلانه از گزینشگری افراد یا گروه های دیگر پیروی خواهند کرد. همچنین در حوزه فرستنده، پدیده چندمولفی اتفاق نخواهد افتاد و در حوزه کانال، خبرگان به همگرایی رسانه ای در کنار افزایش عاملیت شاعران در انتشار، معتقد بودند. نتیجه­ گیری: هم­نوایی میان گروه خبرگان در این امر که گسترش فناوری های ارتباطی، باعث بی اثر شدن سانسور خواهد شد، تنها موردی است که این گروه، نقش فناوری را در آینده شعر موثر می بینند.  گروه خبرگان، در مورد چگونگی تاثیر فناوری بر پدیده هایی چون انتشار شعر دیگران به نام خود و جهانی شدن شعر ایران، اتفاق نظر نداشتند و این موارد را در چهارچوب عاملیت انسانی تحلیل می کردند.

شعر, فضای مجازی, جهانی شدن, چندرسانه ای, آینده پژوهی