عزیزالله معماریانی - استاد، دانشکده الکترونیک و مهندسی کامپیوتر، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
مرتضی گل نژاد - مدیرکل دفتر فناوری اطلاعات دانشگاه جامع علمی کاربردی
محمدرضا معتدل - عضو هیات علمی دانشکده مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

وسعت دامنه فعالیت و اهداف راهبردی در سازمان های عمومی عصر حاضر منجر به توسعه ساختار تشکیلاتی و افزایش بهره برداری آنها از انواع سامانه های مبتنی بر فناوری اطلاعات شده است. دیوانسالاری و سلسله مراتب اداری نامتناسب در سازمان های عمومی نظیر وزراتخانه ها، مدیریت آنها را دشوار می کند. تنوع واحدهای سیاست گذاری، ضعف قدرت مدیریت در دستیابی به اهداف سازمانی و در نتیجه نظارت و ارزیابی ضعیف برنامه ها در این سازمان ها، هوشمندسازی آنها را امری ضروری می کند؛ اما با توجه به پیچیدگی های ساختاری و عملکردی این سازمان ها چگونه می توان وضعیت هوشمندی و ساختار سازمانی آنها را سنجید. از این رو، این تحقیق با هدف ارائه راهبردی برای سنجش وضعیت هوشمندی و ساختار سازمان های عمومی انجام شده است. روش انجام کار شامل طراحی سامانه خبره فازی است؛ ابتدا بر اساس ادبیات موضوع، شاخص های موثر شناسایی شد؛ سپس با بهره گیری از تئوری فازی و استفاده از نظر خبرگان سامانه خبره فازی طراحی و در نرم افزار متلب پیاده سازی شد. در سامانه طراحی شده از ۱۳ شاخص کیفی استفاده گردید که می توانند وضعیت ساختار و میزان هوشمندی سازمان را در ۵ دسته مشخص کنند. برای گردآوری داده های تحقیق پرسشنامه ای طراحی شد و در اختیار مدیران و کارشناسان ارشد وزارت بهداشت، درمان و آموزشی پزشکی قرار گرفت و سپس از فناوری رادار برای نمایش خروجی های سامانه استفاده شد. در نهایت برای اعتبارسنجی سامانه خبره طراحی شده تحلیل حساسیت انجام شد. بر اساس نتایج تحقیق، سازمان مورد مطالعه در وضعیت نامطلوب از نظر هوشمندی و ساختار سازمانی قرار دارد.

سامانه خبره فازی, هوشمندی سازمانی, ساختار سازمانی, فناوری رادار, تحلیل حساسیت