ابراهیم صالحی عمران
مهدی سبحانی نژاد
حسین فرهیخته چهارباشلو

پژوهش حاضر با هدف تحلیل میزان توجه به مولفه­های شهداء و ایثارگران هشت سال دفاع مقدس در کتاب­های درسی دوره ابتدایی، انجام شده است. روش پژوهش توصیفی از نوع تحلیل محتوا بوده و جامعه پژوهش نیز کلیه کتاب­های درسی دوره شش ساله ابتدایی بوده­اند. نمونه پژوهش، ۲۶ جلد کتاب درسی در پنج عنوان؛ فارسی (بخوانیم)، فارسی (بنویسیم)، هدیه­های آسمانی، هدیه­های آسمانی (کتاب کار) و تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی در سال تحصیلی ۱۳۹۲-۱۳۹۱بوده است. ابزار گردآوری داده، چک لیست تحلیل محتوای محقق ساخته بوده و داده­های حاصل نیز به دو شیوه کمی (بهره گیری از شاخص آماری توصیفی و آنتروپی شانون) و کیفی، تحلیل شده است. یافته­ها نشان داد؛ در بین کتاب­های درسی، کتاب فارسی پایه پنجم با ۳/۱۶درصد فراوانی، بیشترین میزان توجه و کتاب­های فارسی دوم و چهارم ابتدایی با ۱/۱ درصد فراوانی، کم­ترین میزان توجه را به مولفه­های شهداء و ایثارگران دفاع مقدس، داشته­اند. بیشترین ضریب اهمیت مربوط به مولفه جهاد در راه خدا  و کمترین ضریب اهمیت مربوط به مولفه تعامل مطلوب اجتماعی است. در بین پایه­های دوره ابتدایی در ارتباط با اشاره به مولفه­ها، بیشترین ضریب اهمیت مربوط به پایه ششم و کم­ترین ضریب اهمیت مربوط به پایه اول و دوم می­باشد. یافته­های حاصل از تحلیل داده­های کمی و کیفی نشان داد؛ به مولفه­های شهداء و ایثارگران در محتوای کتاب­های درسی به طور جامع و متعادل، توجه نشده است.

تحلیل محتوا, شهدا و ایثارگران, دفاع مقدس, مولفه, برنامه درسی, دوره ابتدایی