پرویز احمدی قشلاق - گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه فنی حرفه ای شهید بهشتی ارومیه.
سیدصادق سیدلو هریس - گروه مهندسی مکانیزاسیون کشاورزی، دانشگاه تبریز.
حبیبه نعلبندی - گروه مهندسی مکانیزاسیون کشاورزی، دانشگاه تبریز.

استفاده از امواج مادون قرمز برای خشک ­کردن محصولات کشاورزی و غذایی موجب کاهش مصرف انرژی و مدت زمان خشک ­کردن و افزایش کیفیت محصول نهایی می گردد. در این تحقیق مراحل تغییر خشک­کن مادون­ قرمز منفرد موجود، به دستگاه ترکیبی مادون­ قرمز- هوای گرم انجام و دستگاه مذکور ساخته شد. سپس برای ارزیابی سیستم در خشک­ کردن موز و بر اساس مبانی علمی موجود و نیز نیاز بازار مصرف، تاثیر مشخصه­ هایی مانند ضخامت ورقه­ های موز (۴ و ۶ میلی متر) و دمای سطح محصول (۵۵، ۶۵ و ۷۵ درجه سانتی گراد) روی سینتیک خشک ­شدن و خواص کیفی محصول نهایی مطالعه شد. هم­چنین جهت سهولت استفاده از نتایج آزمون­ها، مدل­ های ریاضی مختلف روی داده­ های آزمایش برازش و مناسب­ترین مدل توسعه داده شد. بر اساس نتایج حاصله، افزایش دما از ۵۵ به ۷۵ درجه سانتی­گراد و نیز کاهش ضخامت نمونه­ ها تاثیر معنی ­داری روی تغییرات رنگ نمونه ­ها و زمان خشک شدن داشت ولی اثر فاکتورهای مذکور روی دانسیته نمونه ­ها غیرمعنی­ دار بود. به عبارت دیگر استفاده از دمای ۵۵ درجه سانتی­گراد موجب تولید بهترین محصول خشک از نظر کیفیت ظاهری شد. با توجه به خصوصیات کیفی مناسب استحصالی و مقایسه آن با داده­ های مرتبط با روش خشک ­کردن هوای گرم مشاهده شد که روش ترکیبی از دیدگاه تغییرات کیفی و زمان خشک شدن از ارجحیت برخوردار است. مقایسه مدل­ های ریاضی نشان داد که مدل پیج انتخاب مناسبی برای پیش­ بینی سینتیک خشک­ شدن موز تحت شرایط مورد مطالعه م ی­باشد.

مدل ریاضی, موز, خشک کن ترکیبی مادون قرمز- هوای گرم, خواص کیفی