لیلا سبزمکان - Assistant Professor, Department of Health Education and Promotion, Faculty of Health, Alborz University of Medical Sciences, Karaj, Iran
محمود قاسمی - MS Student in Health Education and Promotion, Faculty of Health, Alborz University of Medical Sciences, Karaj, Iran
محمد اصغری جعفر آبادی - Associate Professor, Department of Biostatistics, Traffic Injury Prevention Research Center, Faculty of Health, Tabriz Medical Sciences university, Tabriz, Iran

سابقه و هدف: با توجه به روند رو به افزایش مصرف دخانیات، پژوهش حاضر با هدف بررسی فرآیندهای تئوری انگیزش محافظت در پیش بینی مصرف دخانیات در دانش آموزان دبیرستانی پسر در شهرستان نوشهر انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی تحلیلی بر روی ۴۴۰ نفر از نوجوانان پسر دبیرستانی شهر نوشهر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات شامل اطلاعات دموگرافیک و ۵۵ سوال بر اساس سازه های تئوری انگیزش محافظت بود که روایی و پایایی آن ها مورد تایید قرار گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد که فرآیندهای ارزیابی کنار آمدن و ارزیابی تهدید با یکدیگر ۹/۲۲ درصد از قصد عدم مصرف دخانیات (انگیزش محافظت) را پیش بینی می کردند که نقش فرآیند ارزیابی کنار آمدن (۴۰/۰=β) بیش از ارزیابی تهدید (۱۹/۰- =β) می باشد. میزان پیش بینی رفتار مصرف دخانیات توسط این دو فرآیند، ۶/۲۵ درصد بود که باز هم نقش پیش گویی کنندگی ارزیابی کنار آمدن (۳۳/۰- =β) نسبت به ارزیابی تهدید (۳۱/۰=β) بیش تر بود. استنتاج: پژوهش حاضر نشان می دهد که فرآیند میانجی شناختی ارزیابی کنار آمدن در پیش بینی قصد عدم مصرف (انگیزش محافظت) و رفتار مصرف دخانیات موفق تر بوده است، لذا بالا بردن خودکارآمدی و کارآمدی پاسخ و کاستن از هزینه های درک شده عدم مصرف دخانیات در دانش آموزان با هدف کاهش مصرف دخانیات می تواند به عنوان یک اصل در آموزش مورد توجه قرار گیرد.

coping appraisal, threat appraisal, protection motivation, tobacco use behavior, ارزیابی کنار آمدن, ارزیابی تهدید, قصد عدم مصرف دخانیات, رفتار مصرف دخانیات