کیومرث زر افشانی - دانشیار دانشکده کشاورزی و عضو پژوهشکده اقتصادی اجتماعی دانشگاه رازی
حسین آگهی - دانشیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی
خوشقدم خالدی - کارشناس ارشد ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه رازی

در بسیاری از برنامه های آموزشی ترویجی توجه اندکی به نیازهای آموزشی از دیدگاه مخاطبین و کارشناسان ترویج می گردد و درنتیجه اثربخشی فعالیت های ترویجی تحت شعاع قرار می گیرد. لذا هدف از این پ‍‍ژوهش توصیفی- پیمایشی بررسی نیازهای آموزشی زنان روستای قمام شهرستان سنقر با استفاده از دو مدل نیازسنجی بوریچ و کوادرانت بود. جامعه ی آماری این مطالعه را زنان روستای قمام در شهرستان سنقر و کارشناسان ترویج تشکیل دادند. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و بهره گیری از جدول کرجسی و مورگان تعداد ۱۰۰ نفر از زنان روستایی انتخاب شدند. با توجه به محدودیت تعداد کارشناسان ترویج اقدام به سرشماری نموده و تعداد ۳۵ نفر از آنان در این مطالعه شرکت نمودند. این پژوهش در دو مرحله انجام گردید؛ نخست نیازهای آموزشی زنان روستایی از دیدگاه خودشان با استفاده از پرسشنامه مبتنی بر مدل بوریچ مشخص گردید. نتایج این بخش نشان داد که ۱۲ نیازآموزشی، دارای بالاترین اولویت می باشند که ۳ اولویت اول به ترتیب شامل اقتصاد خانه داری، آموزش تغذیه ی کودکان و مهارت های طبخ غذا بود. در مرحله دوم با استفاده از مدل کوادرانت نیازها از دیدگاه زنان و کارشناسان تطبیق داده شد، نتایج نشان داد که اکثر نیازهای آموزشی از دید گاه زنان وکارشناسان با یکدیگر تطابق دارد. به منظور اثربخشی برنامه های ترویجی، توجه به دیدگاه زنان روستایی و کارشناسان ترویج امری ضروری بوده و این مسئله با استفاده از مدل نیازسنجی بوریچ و کوادرانت امکان پذیر است.

زنان روستایی, مدل بوریچ, مدل کوادرانت, نیازسنجی, نیازهای آموزشی.