محمداسماعیل مطلق - دانشیار، اطفال، دانشکده ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور، اهواز، ایران
سیدداود نصرالله پور شیروانی - استادیار، مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، دانشکده ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی بابل، بابل، ایران
محمدرضا ملکی - دانشیار، مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، دانشکده ی پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

مقدمه: مدل جایزه ی ملی بهره وری و تعالی سازمانی ایران ابزار موثری است که در راستای استقرار مدیریت جامع کیفیت و کسب رضایت ذی نفعان برای ارزیابی، بهبود و توسعه ی عملکرد سازمانی در سطح ملی مورد استفاده قرار می گیرد. در این مطالعه دیدگاه مدیران و کارشناسان سلامت ایران در خصوص ساختار و قابلیت به کارگیری مدل جایزه ی ملی و تعیین ارتباط آن با متغیرهای فردی و سازمانی مورد بررسی قرار گرفت.  روش بررسی: این مطالعه از نوع مقطعی و مداخله ای بوده که در سال ۹۰-۱۳۸۹ هجری شمسی انجام گرفت. از ۴۱ دانشگاه علوم پزشکی ایران، ۱۳ دانشگاه با حجم نمونه ی آسان انتخاب شدند. در هر ۱۳ دانشگاه منتخب یک کارگاه ۲ روزه ی آموزشی برگزار و دیدگاه مدیران و کارشناسان بعد از آشنایی با اصول، معیارها و زیرمعیارها و وزن دهی آن ها، نسبت به رویکردهای خودارزیابی و منطق رادار با استفاده از پرسش نامه که روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفت، بررسی و با آزمون های آماری در نرم افزارSPSS  نسخه ی ۱۸ مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: از ۲۸۵ نفر نظرسنجی شده ۱۶۱ نفر (۵/۵۶ درصد) مرد بودند. از نظر تحصیلات، بیش تر افراد (۴/۶۰ درصد) دارای مدرک کارشناسی بودند. سمت شغلی ۱۰۹ نفر (۲/۳۸ درصد) مدیر و مابقی کارشناس بوده است. میانگین و انحراف معیار سابقه ی خدمت ۵/۶ ± ۸/۱۶ سال بوده است. حدود ۹۰ درصد افراد مورد مطالعه اصول و ارزش های مدل جایزه ی ملی بهره وری و تعالی سازمانی ایران را در سطح خیلی زیاد و زیاد سازگار با خصوصیات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی سازمان های نظام مراقبت سلامت اعلام نمودند. سطح منطقی بودن امتیازدهی به معیارهای مدل با میانگین و انحراف معیار ۸/۰±۱/۴ (از ۵ نمره ی کل) در تطابق با نظام سلامت ایران قضاوت شده است. کارت امتیازدهی رادار RADAR (Results – Approach - Deployment - Assessment – Refine) با میانگین و انحراف معیار ۸/۰±۷/۳ (از ۵ نمره ی کل) ابزار موثری برای ارزیابی عملکرد سازمان های حوزه ی سلامت ایران و شناسایی نقاط قوت و زمینه های قابل بهبود اعلام شده است. دیدگاه مدیران و کارشناسان در هیچ کدام از موارد با متغیرهای فردی و تیپ بندی دانشگاه های مورد مطالعه تفاوت معنی دار نداشت (Pvalue>۰.۰۵). نتیجه گیری: مدل جایزه ی ملی بهره وری و تعالی سازمانی ایران ابزار مناسبی برای بهبود و ارتقای سازمان های نظام سلامت ایران می باشد. واژه های کلیدی: بهره وری؛ نظام های مراقبت سلامت؛ مدل تعالی سازمانی

بهره وری, نظام های مراقبت سلامت, مدل تعالی سازمانی