مرجان سربندی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین الملل کیش

بیماری وسواس فکری-عملی ،بیماری مزمنی در جوامع مختلف است که سازمان بهداشت جهانی آن را علت اصلی ناتوانی میداند؛ بنابراین هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان مواجهه و پیشگیری از پاسخ بر استرس و انسجام روانی در بیماران مبتلا به وسواس فکری-عملی بود. در ویرایش پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی ، اختلال وسواس فکری از طبقه اختلالهای اضطرابی مجزا و در طبقه اختلال وسواس فکری عملی و اختلالهای مرتبط مطرح شده است . مشخصه این اختلال وجود افکار و اعمال وسواسی است که از ویژگی های اصلی آن لذت بخش نبودن برای فرد مبتلا است ؛ اما بیمار همچنان برای کم کردن ناراحتی به شایعات و تکرار اعمال ادامه میدهد. هدف اعمال وسواسی کاهش پریشانی مرتبط با افکار وسواسی یا جلوگیری از رویدادی ترسناک مثل مریض شدن است ؛ باوجود این با این اعمال در مسیر منطقی مربوط به حوادث ترسناک قرار ندارند (مثلا، با قرار دادن اشیا به صورت منظم از آسیب رسیدن به فرد عزیزی جلوگیری میشود یا آشکارا افراطی اند (مانند ساعتها دوش گرفتن روزانه برخی از این افراد احساسات انزجار قدرت مندی را نیز گزارش میکنند؛ چراکه افراد وسواسی هنگام مواجه شدن با موقعیت های برانگیزاننده افکار و اعمال وسواسی ، دامنه ای از پاسخ های هیجانی را تجربه میکنند . در اختلال وسواسی جبری، ذهن فرد از افکار پایدار و مهارنشدنی لبریز می شود و مجبور به تکرار اعمال مشخصی می شود که سبب درماندگی و اختلال در کار و عملکرد روزانه وی می گردد. رای انتخاب گروه نمونه واجد شرایط ابتدا به مراکز مشاوره و کلینیکهای روان درمانی موجود در شهر تهران مراجعه شد و از آنها درخواست شد که بیماران وسواس فکری- عملی را به منظور شرکت در جامعه آماری کلیه افراد مبتلا به OCD مراجعه کننده به مطب روانپزشکی و مرکز مشاوره در منطقه یک تهران در طی ۲ماه متوالی در استان تهران ۱۴۰۲ جامعه آماری را تشکیل داده اند. نتایج نشان داد که پس از مداخله نمرات استرس در گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه به طور معناداری کاهش یافت ؛ اما نمرات انسجام روانی افزایش پیدا کرده؛ بنابراین میتوان گفت ، درمان مواجهه و پیشگیری از پاسخ در کاهش استرس و افزایش انسجام روانی بیماران مبتلا به وسواس فکری- عملی موثر است

طرحواره درمانی ، استرس و اضطراب، وسواس فکری عملی