عصمت اشکش - گروه روانشناسی، واحد امارات، دانشگاه آزاد اسلامی، دبی، امارات متحده عربی
محمدباقر حبی - استادیار ،گروه روانشناسی، دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام، تهران، ایران
مریم مشایخ - استادیار، گروه روانشناسی، واحدکرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
حسن احدی - استاد، گروه روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

مقدمه : بهره گیری از رویکردهای نوین روان شناسی در کنار درمان های زیستی، اقدامی موثر در جهت سازگاری روانی- اجتماعی بیماران هست، مطالعه حاضر باهدف مقایسه اثربخشی درمان فراشناخت و مهارت حل مسئله بر سازگاری روانی- اجتماعی بیماران مبتلابه سندرم روده تحریک پذیر انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر نیمه تجربی دو گروهی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه مداخله و کنترل همراه با دوره پیگیری بود. جامعه پژوهش حاضر شامل تمامی بیماران مبتلابه سندرم روده تحریک پذیر مراجعه کننده به مرکز تخصصی و فوق-تخصصی بیمارستان میلاد در شش ماه نخست سال ۱۴۰۰ بودند؛ که از جامعه هدف ۴۵ نفر واجد شرایط که داوطلب مشارکت در پژوهش بودند، به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه مداخله و یک کنترل قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات مقیاس سازگاری روانی- اجتماعی دروگاتیس (۱۹۸۶) بودند. تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS نسخه ۲۲ و آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر در سطح معنا داری ۰۵/۰=α انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد بین گروه های مداخله و کنترل تفاوت معنی دار وجود داشت؛ و درمان فراشناخت و مهارت حل مسئله  در افزایش سازگاری روانی- اجتماعی بیماران مبتلابه سندرم روده تحریک پذیر موثر بود و این نتایج در دوره پیگیری تداوم داشت(۰۵/۰>P). همچنین، نتایج آزمون تعقیبی بن فرونی حاکی از آن بود که بین نمرات سازگاری روانی- اجتماعی در دو گروه مهارت حل مسئله و درمان فراشناخت تفاوت معنی دار وجود نداشت(۰۵/۰ نتیجه گیری: آموزش درمان فراشناخت و مهارت حل مسئله می تواند به عنوان یک به عنوان یک روش درمانی مکمل در کنار روش های پزشکی جهت سازگاری روانی- اجتماعی بیماران مبتلابه سندرم روده تحریک پذیر مورداستفاده قرار گیرد.

Metacognition, Problem Solving, Psycho-social Adaptation, Irritable Bowel Syndrome., فراشناخت, حل مسئله, سازگاری روانی- اجتماعی, سندرم روده تحریک پذیر.