مجید عباس پور - استاد دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی شریف
عبدالرضا کرباسی - استادیار دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران
محمد صادق سخاوت جو - استادیار واحد علوم و تحقیقات اهواز دانشگاه آزاد اسلامی
محسن سعیدی - استادیار دانشکده عمران دانشگاه علم و صنعت
فاطمه زاهد - عضو هیئت علمی پژوهشکده حمل و نقل وزارت راه و ترابری

در حال حاضر کشورهای مختلف به منظور پیشبرد اهداف خود در جهت توسعه و گسترش همه جانبه دارای برنامه های مدون کوتاه مدت، میان  مدت و بلند مدت می باشند که به وسیله گروه های تخصصی در بخش های مختلف نظیر حمل و نقل، راهکار های اجرایی توسعه و دورنمای آن ها بصورت شاخص های کمی و کیفی تعیین گردیده و به عنوان سندی برای توسعه کشور ها به کار می رود. به طور کلی برخی از برنامه ها و استراتژی های دارای اهمیت ویژه برای وزارت راه وترابری شامل توسعه و گسترش حمل و نقل ریلی در کشور، توسعه شبکه راه های ارتباطی کشور، توسعه و نوسازی ناوگان حمل و نقل و طرح مطالعه جامع حمل و نقل کشور است که وزارت راه سعی بر تحقق آنها دارد. با توجه به این که هرگونه گسترش توام با اثرات و پیامد های زیست محیطی متعدد است لذا انجام ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح های عمرانی به ویژه طرح های حمل و نقل ریلی در راستای جلوگیری از بروز اثرات زیان بار به محیط و ارائه روش های کاهش اثرات بر اساس تاکید اصل پنجاهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ضرورت ویژه دارد. در این تحقیق به منظور هدایت مجریان و مشاوران طرح های حمل و نقل ریلی، با شناسایی کلیه فعالیت های و جنبه های اثر گذار بر محیط زیست ناشی از پروژه های ریل سازی، ویژگی های محیط زیست موجود اعم از محیط زیست فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی مورد بررسی قرار گرفته و پارامتر های هر محیط به تفصیل شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفته و سپس روش های شناخت آنها ارائه شده است. با شناخت محیط زیست موجود و فعالیت های طرح، اثرات زیست محیطی ناشی از اجرای طرح بر محیط های مختلف شامل اثرات بر محیط خاک، آب، هوا، صدا و پوشش گیاهی و جانوری شناسایی شده و روش های کاهش اثرات و برنامه های پایش و مدیریت زیست محیطی برای آنها ارائه شده است. در نهایت با استفاده از نتایج کلیه موارد فوق دستورالعمل ارزیابی زیست محیطی طرح های حمل و نقل ریلی در ۱۲ بند که هدایت گر مشاوران جهت انجام صحیح ارزیابی است تدوین گردیده است.

ارزیابی اثرات زیست محیطی, روش های کاهش اثرات, پایش و مدیریت زیست محیطی, حمل و نقل ریلی