زهرا پری پور - گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
مهدی داوری - گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
بیتا عسگری - بخش تحقیقات رستنی ها، موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

درختان زبان گنجشک (Fraxinus spp.) یکی از مهم­ترین درختان زینتی در فضای سبز شهرها هستند. به منظور شناسایی قارچ های همراه با زوال و سرخشکیدگی این درختان، از شاخه، تنه و ریشه دو گونه زبان گنجشک (زبان گنجشک اروپایی با نام علمی F. excelsior و درخت ون با نام علمی F. rotundifolia) در شهرهای اردبیل و نمین، طی تابستان و پاییز ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ نمونه‎برداری به ­عمل آمد. در کل از ۶۰ نمونه جمع­آوری شده، تعداد ۸۱ جدایه قارچی جداسازی شد. جدایه‎ها ابتدا بر اساس ویژگی های ریخت‎شناختی شناسایی و گروه­بندی شدند. شناسایی برخی از گونههای جنس Fusarium و Neocosmospora با استفاده از داده‎های مولکولی به دست آمده از تکثیر ژن tef-۱α و همچنین آغازگرهای اختصاصی گونه مورد تایید قرار گرفت. در مجموع، ۲۱ گونه قارچی از درختان بیمار جداسازی و شناسایی شد که از مهمترین آنها می­توان به جنس­های Alternaria، Chaetomium،Clonostachys ،Cytospora ، Fusarium، Microascus،Microsphaeropsis ، Neocosmospora، Peyronellaea و Phialophora اشاره نمود. گونه‎های Neocosmospora solani، Cytospora chrysosperma و F. oxysporum به ترتیب بالاترین فراوانی را داشتند. آزمون بیماریزایی به روش شاخه بریده برای گونه­های F. cerealis، F. equiseti، F. oxysporum و N. solani روی شاخه­های بریده و جوان زبان گنجشک و در مورد C. chrysosperma روی شاخه بریده و همچنین نهال دو ساله زبان گنجشک در گلخانه انجام شد. تمام گونه های مایه­زنی شده (به غیر از F. cerealis و F. equiseti) بعد از گذشت یک ماه باعث تغییر رنگ بافت چوب در محل مایهزنی شدند. گزارش اغلب گونه‎های شناسایی شده در این پژوهش از روی زبان گنجشک برای دنیا و ایران جدید است. همچنین گونه F. denticulatum برای مایکوبیوتای ایران جدید است.

آغازگر اختصاصی, فضای سبز, فیلوژنی, Cytospora, Fusarium