کلثوم ستار - Department of Biology, Faculty of Science, Yasouj University, Yasouj, Iran
طهماسب آسمانه - Department of Biology, Faculty of Science, Yasouj University, Yasouj, Iran

آویشن باغی (Thymus vulgaris L.)، گیاه دارویی از خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است. پراکنش طبیعی و مواد موثره برخی از گونه­های آویشن با مقادیر کلسیم و منیزیم خاک، مرتبط بوده است. بر این اساس در این پژوهش، اثرات نسبت­های مختلف کلسیم به منیزیم (نسبت­های ۲۸/۰، ۸/۰، ۲، ۳ (شاهد) و ۸) که به ترتیب حاوی غلظت­های: ۱ به ۵/۳، ۲ به ۵/۲، ۳ به ۵/۱، ۵/۱ به ۵/۰ و ۴ به ۵/۰ میلی­مولار کلسیم به منیزیم بوده بر شاخص­های رویشی، و فیزیولوژیک گیاه آویشن باغی در محیط­کشت هیدروپونیک، در قالب طرح کاملا تصادفی، بررسی گردید. بررسی نتایج نشان داد که مقادیر بالای کلسیم و منیزیم در محلول غذایی، منجر به افزایش معنی­دار محتوای رنگیزه­های کلروفیل، کاروتنوئیدها و آنتوسیانین­های برگ، کربوهیدرات محلول و پروتئین کل و کاهش مقدار پتاسیم در ریشه و بخش هوایی گیاه، نسبت به شاهد گردید. از سویی دیگر، نسبت ۸ کلسیم به منیزیم، موجب افزایش غلظت کلسیم و کاهش غلظت منیزیم در ریشه و بخش هوایی گردید. بیشترین مقدار ترکیبات فنلی گیاه آویشن باغی در نسبت ۸ تیمار کلسیم به منیزیم مشاهده شد و با افزایش منیزیم، مقدار ترکیبات فنلی این گیاه نسبت به شاهد کاهش یافت. نسبت­های کلسیم به منیزیم اعمال­شده در این پژوهش، به­ویژه نسبت ۸/۰، منجر به افزایش معنی­دار متوسط سطح برگ، وزن خشک ریشه و بخش هوایی گیاه آویشن باغی، نسبت به شاهد گردید. در مجموع، می­توان اذعان داشت بهترین نسبت­های کلسیم به منیزیم در محلول غذایی برای رشد این گیاه، نسبت­های ۸ و ۸/۰ و برای تولید ترکیبات فنلی، نسبت ۸ تیمار است.

Calcium, Magnesium, Physiological charactristics, Thyme, آویشن, شاخص های فیزیولوژیک, کلسیم, منیزیم