عاطفه احمدی - دانشگاه شهید چمران
احمد صلاحمنش - شهیدچمران اهواز
حسن فرزامند - دانشگاه شهید چمران اهواز
ابراهیم انواری

صنعت سیمان یکی از صنایع بسیار مهم، پرشتاب و تاثیرگذار در توسعه و رشد صنعتی هر کشور محسوب می شود. در پژوهش حاضر با هدف شناخت دقیق تر بازار سیمان ایران در راستای رسیدن به اهداف اصل ۴۴ قانون اساسی ایران با استفاده از روش تحلیلی و کمی به بررسی وضعیت اقتصادی سیمان در حوزه های مختلف از جمله ساختار بازار آن در ایران و جهان در دوره زمانی ۱۳۹۹-۱۳۸۲ پرداخته شده است. نتایج حاصل شده در ایران نشان داده است ظرفیت تولید سیمان دارای روند رو به رشد و مازاد عرضه نسبت به تقاضا است. کشورهای عراق، افغانستان، کویت مهم ترین بازارهای هدف صادراتی سیمان ایران تاکنون بوده اند. تعیین قیمت سیمان از طریق بورس کالا موجب حذف چالش های موجود شده است. صنعت سیمان از جمله صنایع انرژی بر است که از میان انرژی های مختلف بیشترین سهم مصرف مازوت دارد. بنگاه های تولیدی جهت مدیریت هزینه عمدتا در نقاط مرزی و نزدیک به مواد اولیه تولیدی استقرار یافته اند و محصول خود را به نزدیک ترین بازار هدف خود صادر می کنند. نتایج محاسبات شاخص تمرکز هرفیندال – هیرشمن با استفاده از اطلاعات ۳۶ بنگاه فعال و عضو بورس در ایران در ایران نشان داد این صنعت بدون لحاظ اثر مالکیت دارای ساختار رقابت انحصاری و با لحاظ اثر مالکیت دارای ساختار انحصار چند جانبه است. ساختار طرف صادرات و واردات این صنعت در بازارهای جهانی نیز دارای ساختار رقابت انحصاری است.

واژه های کلیدی: سیمان، تولید، صادرات، قیمت، حمل و نقل و ساختار بازار