علی قلی جوکار
مجید کاشانی
حسین فکرآزاد

پژوهش حاضر برای شناخت عوامل موثر بر پیامدهای فرهنگی آپارمان نشینی در کلانشهر تهران انجام گرفته است. در بخش مبانی نظری، دیدگاه های مهم ترین صاحبنظران مکاتب مختلف مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته و از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه، که با استفاده از طیف لیکرت تدوین گردید، استفاده شد. از تعداد۴۳۰ پرسشنامه توزیع شده، ۳۸۶ نفرپاسخنامه خود را عودت دادند. برای تحلیل یافته ها از نرم افزار SPSS بهره گرفته شد. نتایج پژوهش نشان داد که متغیرهای مستقلی همچون محدودیت فضا- مکان، نوع معماری بر «کاهش کارکردهای نهاد خانواده آپارتمان نشین»، اشراف پنجره خانه های آپارتمان نشین بر خانه های همسایه و مجاور بر «افزایش روابط اجتماعی خارج از عرف»، افزایش سابقه آپارتمان نشینی بر ۴تغییر و تحول «سبک و شیوه زندگی از سنتی به زندگی مدرن»، محدودیت های فضا (متراژ) و تنوع قومیتی و فرهنگی بر «کاهش روابط همسایگی»، تاخیر در ازدواج، کاهش تعداد فرزندان، افزایش تحصیلات، مالکیت ملک، افزایش تراکم جمعیتی و خانواده، همگی بر «کاهش روح دینی در زندگی آپارتمان نشینی»، و مالکیت ملک، تراکم جمعیت و افزایش تعداد بلوک های آپارتمانی بر «کاهش روحیه مشارکت مدنی و مذهبی»، دارای تاثیر مستقیم و معنادار بودند. تاثیر متغیرهای مستقلی چون افزایش سوابق آپارتمان نشینی و معماری مدرن نیز بر «رعایت حقوق شهروندی» مستقیم و معنادار بود و اکثر ساکنان بر رعایت حقوق شهروندی تاکید داشتند. ۸۹ درصد ساکنان آپارتمان نشین نیز از «امنیت زندگی آپارتمان نشینی احساس امنیت خاطر و رضایت» داشتند

چالش های کارکردی نهاد خانواده روابط همسایگی مشارکت مدنی و مذهبی روح دینی در زندگی آپارتمان نشینی سبک و شیوه زندگی رعایت حقوق شهروندی روابط خارج از عرف