فاطمه سربندی
شمس الدین نیکنامی
علیرضا حیدرنیا
ابراهیم حاجی زاده
علی منتظری

زمینه و هدف: اجرای راهبردهای موفق برای ترک سیگار می تواند به عنوان یک سرمایه گذاری مهم در برنامه های کنترل دخانیات محسوب شود. یکی­از­الگوهایی­که­در­خصوص­ترک­سیگار­به کار­گرفته می شود، الگوی فرانظریه ای (Transtheoreticlal Model) است. هدف مطالعه حاضر، بررسی اعتبار و پایایی نسخه فارسی پرسشنامه TTM است. مواد و روش کار: مطالعه از نوع مقطعی اعتبارسنجی بود. در ابتدا کارخانه ها در تهران به طور تصادفی انتخاب شدند و از مردان شاغل سیگاری که علاقه مند برای شرکت در طرح بودند، ثبت نام به عمل آمد. سپس افرادی که واجد شرایط بودند وارد مطالعه شدند. در این مطالعه فرم کوتاه پرسشنامه الگوی فرانظریه ای از نظر روایی و پایایی مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور بررسی روایی از تحلیل عامل استفاده گردید. همسانی درونی و ثبات پرسشنامه از طریق شاخص های آلفا کرونباخ و همبستگی درون رده ای بررسی گردید. یافته ها: مردان سیگاری با میانگین سنی (۹۴/۷ ±۵۱/۳۶) در مطالعه حاضر شرکت داشتند. ۹ فاکتور از تحلیل عاملی اکتشافی (بر روی ۱۵۰ نفر ) با واریانس تجمعی ۳/۷۵ درصد استخراج شد. نتایج تحلیل عامل تاییدی ابزار (بر روی ۱۵۰ نفر) دال بر برازش مدل بود (۹۳/۰=CFI، ۹۱/۰=GFI، ۰۶/۰=RMSEA، ۰۰۱/۰ p<، ۶۱/۱ =df/;chi۲). محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (۷۶/۰) موید همسانی درونی و نیز همبستگی ( ۷۵/۰) نشان دهنده پایای مطلوب ابزار در روش آزمون مجدد بود. نتیجه گیری: نتایج حاصل از مطالعه حاضر نشان داد ابزار نسخه فارسی از روایی و پایایی برای تعیین رفتار سیگار در میان مردان سیگاری برخوردار است و می تواند در مطالعات تغییر رفتار و طراحی برنامه های مداخلاتی ترک سیگار به کار رود. واژه های کلیدی: پرسشنامه الگوی فرانظریه، ترک سیگار، روایی، پایایی

transtheoretical model questionnaire, smoking cessation, validity, reliability, پرسشنامه الگوی فرانظریه, ترک سیگار, روایی, پایایی