محمود سالاریه - کارشناس ارشد سرامیک ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه ۲
مریم رجبی - کارشناس سرامیک ،شرکت چینی بهداشتی آرمیتاژ

حفظ محیط زیست در شرایطی که تحت تاثیر عوامل تخریبی و آلوده کننده گسترده ای قرار دارد، بر همه لازم و یکی از اهداف این پروژه است . در صنایع سرامیک مانند چینی مظروف، چینی بهداشتی و .... قالب های گچی پس از چندین بار استفاده، جزء ضایعات محسوب شده باید از فرایند تولید حذف گردند و چون بازیافت آنها معمول نیست ، در طبیعت رها می شوند. در این پروژه، تحقیقات روی گچ ضایعاتی (قالب مستعمل ریخته گری ) و با هدف احیا و بازیافت آن آغاز شد. برای بررسی بازیافت ، یک قالب گچی بعد از ۹۰ بار ریخته گری در خط تولید چینی بهداشتی انتخاب و پس از کوبش با دانه بندی های گوناگون آماده سازی شد. آزمایشاتی در زمینه خواص گچ ضایعاتی انجام شد و پارامترهای موثر بر بازیافت گچ ضایعاتی ، نظیر درجه حرارت و درصد رطوبت مورد بررسی قرار گرفت . نمونه ها برای کلسیناسیون در شرایط مختلف از نظر دانه بندی ، درصد رطوبت و دما، منحنی حرارتی و شاخص ماندگاری در حداکثر دما مورد آزمون های گوناگونی قرار گرفته اند، سپس به مدت زمان های مختلف در فست میل خشک سایی و از الک ۳۰ مش عبور داده شدند. تحقیقات روی نمونه های مختلف با کسب اطلاعاتی مانند گیرش اولیه و ثانویه ، استحکام، ضریب دیفوزیون و سیالیت گچ در مرکز تحقیقات آرمیتاژ و سپس با کمک نتایج XRD از دانشگاه علم و صنعت و شرکت بینالود و منحنی های TG و DTA پژوهشگاه مواد و انرژی و منحنی های DSC در شرکت آرمیتاژ انجام شد. بهترین نتایج و بیشترین تطابق با گچ قالبسازی ، در محیط خشک برای گچ با ابعاد کمتر از cm۲ در دمای c ۲۵۰ و در محیط مرطوب با ابعاد کمتر از cm۵/۳ در همان دما و سایش ۱۰ دقیقه به دست آمد. مقایسه بین منحنی های DTA و سایرنتایج و آزمایشات عملی گچ های بازیافت شده و گچ ساختمانی و قالبسازی این نتایج را تایید می کند. این گچ بازیافتی دارای کاربردهای گسترده به عنوان مصالح ساختمانی ، دیوار پیش ساخته ، سقف ضد صدا، تنظیم PH زمین های زراعی ، پودر ضد حریق در داخل درب آپارتمان و ..... می باشد. در نهایت می توان با سرمایه گذاری مناسب و انجام تحقیقات مشابه در صنایع مختلف در این زمینه ، معضل آلودگی محیط زیست و انباشت مقادیر زیاد ضایعات گچ صنعتی را حل کرده و زمینی پاک تر را به نسل های آینده تحویل داد.