محمود رضا شقاقیان - گروه عمران، دانشکده مهندسی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

در میان پدیده­های مختلف چرخه­ی آبشناسی، بارندگی به عنوان یکی از مهمترین آن­ها شناخته می­شود. برداشت صحیح از آمار در این زمینه به ­وسیله­ی مجموعه­ی ایستگاه­های پایش باران (شبکه­ی پایش)، کمک مهمی به شبیه­سازی این پدیده و برنامه­ریزی­های مربوط به حوضه­ی آبخیز می­کند. از این­رو طراحی یک شبکه­ی پایش مناسب بارندگی در منطقه، شامل تعداد ایستگاه­های بهینه را می­توان از اولویت­های هر مطالعه­ی آبشناسی دانست. شاخص­های مختلفی در انعکاس دقت و حجم اطلاعات برداشت شده از شبکه­ی پایش استفاده می­گردد، که یکی از پرکاربردترین آنها ورگشت می­باشد. در مطالعات گذشنه با فرض بهنجار بودن آمار بارندگی، از معادلات منطبق با این توزیع آماری استفاده گردیده که نبودن این فرض، می­تواند به عدم دقت لازم نتایج منجر گردد. با توجه به عدم دقت به این مساله در مطالعات گذشته، در این تحقیق روش نگاشت داده­های اولیه با استفاده از تبدیل باکس-کاکس با فراسنج­های بهینه، به منظور اطمینان استفاده از فرض توزیع آماری بهنجار، پیشنهاد گردیده است. بدین منظور با طراحی یک نمایشنامه، داده­های ماهانه مربوط به ۲۴ ایستگاه پایش بارندگی استان فارس که دارای توزیع آماری غیر بهنجار می­باشند، بهنجار گردیده و بعد از آن شبیه­سازی­های مرسوم طراحی شبکه­های پایش با استفاده از مفهوم ورگشت برای این داده­ها استفاده قرار گرفته است. علاوه بر آن، طراحی شبکه­ی بارانسنجی با استفاده از روشهای متداول نیز به منظور مقایسه با روش پیشنهادی، انجام پذیرفته است. نتایج به­دست آمده نشان می­دهند که نرخ رشد ورگشت با افزایش تعداد ایستگاه­ها در حالت داده­های بهنجار شده کاهش می­یابد، در حالی­که در روش متداول طراحی این نرخ ثابت می­باشد. علاوه بر آن اولویت ایستگاه­های انتخابی در روش­های مطرح شده تغییر نموده است.

طراحی شبکه پایش باران, توزیع بهنجار, ورگشت, تبدیل باکس-کاکس