علی فریور - دانشگاه آزاد اسلامی واحد مراغه
سمیه خدادادی قندهار - دانشگاه آزاد اسلامی واحد مراغه

حقوق شهروندی عنصری حیاتی در تنظیم روابط فرد و حاکمیت بوده و تجلی وظایف و مسئولیتهای حاکمیت در قبال شهروندان است. امروزه حقوق شهروندی حائز اهمیت بنیادین در زندگی بشر بوده و ارتباط مستقیمی با امنیت ملی دارد، اما گستره تهدیدات سایبری که نوع جدیدی از مخاصمات در سطح فضای مجازی است باعث شده تا حاکمیتها در بزنگاهی حساس، بر سر چگونگی مدیریت دو مقوله امنیت ملی و حقوق شهروندی گرفتار شوند. بر این مبنا، در پژوهش حاضر در پی بررسی رابطه میان امنیت ملی و حقوق شهروندی در مقابله با تهدیدات سایبری و ارتقاء امنیت سایبری هستیم تا مدیریت بهینه امنیت ملی را در راستای تامین امنیت سایبری با محوریت حقوق شهروندی و بر مبنای حقوق مصرح در منشور حقوق شهروندی و سایر اسناد قانونی مورد ارزیابی قرار دهیم. براساس این پژوهش، میتوان به رابطه مستقیم میان امنیت ملی و حقوق شهروندی اشاره کرد؛ یعنی در راستای تلاش برای تامین امنیت ملی در قبال تهدیدات سایبری، نقض برخی از ابعاد حقوق شهروندی پیامدهایی بر امنیت ملی خواهد داشت. نتایج نشان میدهد نقض حق بر دسترسی به فضای مجازی، خود یکی از تهدیدات امنیت ملی محسوب میشود که نگاه به آن از منظر حقوق شهروندی میتواند تعهدات دولتها را در تضمین تحقق آن برجستهتر سازد. هدف اصلی این مقاله بررسی چگونگی ایجاد موازنه معقول میان مقولات امنیت ملی و حقوق شهورندی در کشاکش تهدیدات و حملات سایبری است.

حقوق شهروندی، امنیت ملی، حملات سایبر