نازنین آقایی - دانشجوی دوره دکتری جمعیت شناسی، گروه جمعیت شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
رسول صادقی - دانشیار جمعیت شناسی، گروه جمعیت شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
مجید کوششی - دانشیار جمعیت شناسی، گروه جمعیت شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
حسن عینی زیناب - دانشیار جامعه شناسی، گروه تغذیه جامعه، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.

گذار مرگ ومیر، با بهبود در سلامت جمعیت و افزایش توانایی مقاومت در برابر بیماری ها، فاز آغازین گذار جمعیتی است. این مقاله، با استفاده از روش هموارساز اسپلاین، به بررسی روند گذار مرگ ومیر در ایران می پردازد. داده های تحقیق شامل امید زندگی های برآوردشده در مقاطع زمانی مختلف در کشور است. از تکنیک اسپلاین هموارکننده برای پیوند برآوردها و ترسیم روند تغییرات شاخص امید زندگی و سرعت تغییرات آن استفاده شد و محاسبات و نمودارها با بهره گیری از بسته اسپلاین در نرم افزار R انجام گرفت. نتایج نشان داد که مرگ ومیر ایران از اوایل قرن ۱۴ هجری شمسی گذار خود را آغاز نموده و تا اواسط دهه ۱۳۶۰ با سرعت زیادی پیش رفته است. بعد از این دوره، تا اوایل قرن ۱۵، این روند همچنان با سرعتی کندشونده استمرار یافته است. یعنی درحالی که همچنان امید زندگی در حال افزایش است، اما شتاب افزایش کاهش یافته است. انتظار می رود این روند با سرعتی ثابت در قرن ۱۵ هجری شمسی نیز تداوم یابد. به کارگیری روش اسپلاین این امکان را فراهم آورد تا به طوردقیق تر و بر اساس آمار ناپارامتریک این روند مدل سازی گردد و حساسیت مدل به برآوردهای مختلف آشکار گردد.

امید زندگی در بدو تولد, گذار مرگ ومیر, روش های رگرسیون ناپارامتری, مدل های چندجمله ای, اسپلاین هموارکننده