آزاده میرشمس الهی - استادیار پژوهشی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، اراک، ایران
مهدی گنج خانلو - دانشیار، گروه علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
فرهنگ فاتحی - استادیار، گروه علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

هدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیر استفاده از نمک­های کلسیمی روغن ماهی، زیتون و چربی اشباع بر بیان برخی از ژن­های مرتبط با سوخت و ساز چربی در بره­های پرواری آمیخته لری بختیاری×رومانف بود. تعداد ۴۹ راس بره نر چهار تا پنج ماهه با میانگین وزن اولیه ۸۸/۰±۹۷/۲۹ کیلوگرم، در قالب یک طرح کاملا تصادفی به هفت گروه هفت راسی تقسیم شدند. تیمارهای مورد بررسی شامل: جیره شاهد (بدون چربی) و جیره پایه به همراه نمک­های کلسیمی روغن ماهی، روغن زیتون و چربی اشباع (به میزان دو درصد ماده خشک جیره) برای دوره­های زمانی ۴۵ و ۹۰ روزه مصرف بودند. در انتهای آزمایش، تعداد ۲۸ راس بره ذبح شده و یک نمونه از کبد بره­ها گرفته شد تا به وسیله آن، مطالعات نوتری­ژنومیک انجام شود. نتایج نشان داد که استفاده از نمک­های کلسیمی روغن ماهی، روغن زیتون و چربی اشباع، تاثیر معنی­داری بر بیان ژن­های FADS۱ و FADS۲ در بافت کبد نسبت به گروه شاهد نداشت. با این حال، استفاده از نمک­های کلسیمی روغن ماهی و روغن زیتون در دوره­های زمانی ۹۰ و ۴۵ روزه مصرف باعث افزایش معنی­دار بیان mRNA کبدی ژن­های CPT۱ (۰۰۱/۰=P) و ACOX۱ (۰۰۲/۰=P) در بافت کبد نسبت به تیمارهای چربی اشباع و شاهد شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که مکمل­ سازی جیره با نمک­های کلسیمی اسیدهای چرب غیراشباع ماهی و زیتون صرف­نظر از دوره زمانی مصرف، باعث افزایش بیان ژن­های درگیر در لیپولیز چربی­های بافت کبد بره ­ها شد.

اسید چرب غیراشباع, بره پرواری, بیان ژن, سوخت و ساز