روح الامین شاهدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد
زهرا احمدی - عضو هیئت علمی دانشگاه هنر، دانشکده هنرهای کاربردی
کمال الدین قرنجیک - عضو هیئت علمی پژوهشگاه رنگ

گیاه اسپرک از تیره کوکناریان است که به دلیل شفافیت و قدرت رنگی بالا و نیز ثبات های عمومی بهتر نسبت به دیگر رنگزاهای زرد طبیعی دارای اهمیت بوده و مورد توجه قرار گرفته است. به کمک روش های استخراج رنگزا از گیاه علاوه بر حذف قسمت زائد، می توان شرایطی پدید آورد که رنگرزی طبیعی تکرار پذیر و قابل اجرا در ماشین آلات صنعتی رنگرزی شود. در این پژوهش استخراج رنگزای گیاه اسپرک به روش های سنتی از قبیل جوشاندن و دم گذاری و نیز روش ماکروویو در حلال ها و در شرایط مختلف pH انجام گرفت. پس از استخراج پودر رنگزا از گیاه اسپرک و رنگرزی کلاف پشمی، مقادیر رنگی و ثبات های عمومی اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که بکارگیری روش مایکروویو بوسیله حلال ترکیبی آب-متانول به نسبت ۸۰ به ۲۰ با راندمان ۵۸% و کاربرد زاج سفید در حضور اسیداستیک نتایج بهتری از نظر راندمان استخراج و کیفیت ماده رنگزا حاصل کرد.

رنگزای گیاهی، اسپرک، روش های استخراج