عباسعلی رحمت پور - دانشجویی کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان
محمدرضا داداشی - استادیار گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان
سجاد طورانی - دانش آموخته کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه صنعتی شاهرود
افشین سلطانی - استاد گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

به منظور بررسی عکسالعمل ژنوتیپهای گندم نسبت به تنش گرما بر عملکرد و اجزای عملکرد، دو آزمایش جداگانه هر یک در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در سال زراعی 91-1390 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبدکاووس اجرا گردید. ده ژنوتیپ گندم در دو تاریخ کشت مطلوب و با تاخیر، به منظور برخورد مراحل فنولوژیک رشد بعداز گرده افشانی با تنش گرمای آخر فصل، مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات مورد بررسی تعداد سنبله بارور، تعداد دانه درسنبله، وزن هزار دانه، عملکرد کاه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه بود. نتایج تجزیه واریانس در شرایط مطلوب و تنش گرمانشان داد که در ژنوتیپهای مورد مطالعه برای کلیه صفات اختلاف بسیار معنیداری وجود دارد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب دو محیط نشان داد که ژنوتیپها و تاریخ کاشت اثر بسیار معنیداری بر صفات اندازهگیری شده داشتند. اثر متقابل ژنوتیپ و تاریخ کاشت برای تعداد سنبله باور و عملکرد دانه معنی دار شد. مقایسه میانگین صفات نشان داد، ژنوتیپ 85.5N. با داشتن بیشترین عملکرد دانه 4975/9 کیلوگرم در هکتار) به علت تعداد سنبله باور بیشتر، از ژنوتیپهای برتر به شمار میرود ولی ژنوتیپ لاین 17 با عملکرد دانه2868/6کیلوگرم در هکتار) در پایینترین رده قرار دارد

گندم، تنش گرما، اجزای عملکرد