عرفان خسرویان - مهندسی مکانیک استاد دانشگاه پیام نور تهران شمال واحد شمیرانات
علی عسگری - دانشجوی کارشناسی ارشد مکانیک –طراحی کاربردی و کارمند رسمی شرکت ملی گاز استان تهران-کرج

بر اساس برخی نوشته های تاریخی ایرانیان در امر استفاده از گاز و دیگر مشتقات نفتی بر سایر اقوام معاصر خود پیشی گرفته اند. وجود بقایای آتشکده ها و معابدی نظیر(آتش جاودانی نزدیک کرکوک که به مشعل بخت النصر معروف بوده در نزدیکی یک مخزن گازطبیعی واقع بوده و همچنین بقایای معابد زرتشتیان در نزدیکی مسجد سلیمان، آتشکده آذرگشسب در آذربایجان و... گواهی بر این امر می باشند. کشور جمهوری اسلامی ایران با بیش از 6/13 تریلیون متر مکعب ذخایر گاز طبیعی شناخته شده، یکی از غنی‌ترین کشورهای جهان ازنظر ذخایر گاز طبیعی می باشد. این مقدار گاز که معادل 17 درصد کل ذخایر شناخته شده گاز طبیعی در جهان است، ایران را در رتبه دوم جهان قرار میدهد.فرآیندهای مختلفی در زدودن آلودگیهای مختلف از گاز طبیعی دخالت دارند که از میان آنها ، فرآیند فیلتراسیون ، نقش بسیار مهم و حیاتی بر عهده دارد.معمولا" زمانی از سیستم فیلتراسیون استفاده می شود که ذرات جامد و قطرات موجود در گاز آنچنان ریز باشند که نتوان از جدا کننده های معمول نظیر سیلیکونها استفاده کرد.استفاده از یک سیستم فیلتراسیون مناسب و با عملکرد مطلوب ضمن ممانعت از افت فشار جریان گاز و انسداد مجاری باریک در شبکه گازرسانی ،از صدمه به تجهیزات ایستگاههای تقلیل فشار گاز از قبیل کنتورها و رگولاتورها جلوگیری می کند.بهترین راه حل اقتصادی جهت مقابله با مشکل فوق و صرفه جویی در هزینه های عملیاتی و تعمیراتی ، استفاده از یک سیستم فیلتراسیون با بازدهی بالا می باشد که ذرات جامد و رطوبت همراه گاز طبیعی را جدا سازد.دراین مقاله پس از معرفی فرآیند فیلتراسیون و اصول آن توضیح مختصری در مورد ساختار فیلتر ، نحوه انجام فیلتراسیون ، فرآیند تمیز کردن فیلتر ، روابط طراحی و در نهایت نتایج آزمایشات کمی و کیفی که بر روی ذرات جامد موجود در گاز طبیعی انجام گرفته و همچنین راهکارهایی جهت بهبود عملکرد سیستم فیلتراسیون فعلی ایستگاههای تقلیل فشار گاز طبیعی پیشنهاد می گردد.