اسفندیار ملکیان - دانشیار حسابداری دانشگاه مازندران
اسماعیل توکل نیا - دانشجوی دکتری حسابداری دانشگاه مازندران
سعید پاکدلان - دانشجوی دکتری حسابداری دانشگاه مازندران

توسعه و پیچیدگی روزافزون واحدهای اقتصادی، پیشرفت مستمر فن‌آوری، افزایش حجم معاملات، کمبود منابع، افزایش رقابت و وجود انواع خطرات تهدیدکننده اهداف و سیاست‌های سازمان، سبب گردیده تا ذهن مدیریت به مسائل بی‌شماری معطوف گردد و کنترل مستقیم و انفرادی این واحدها غیرممکن شود. به همین دلیل، نیاز به استقرار سیستم کنترل داخلی اثربخش به عنوان جزئی لاینفک از سیستم مدیریت کارا، مورد توجه جدی قرار گرفته است. سیستم کنترل داخلی، سیستمی پویاست که انواع خطرها و انحراف از سیاست‌ها و رویه‌ها را پوشش می‌دهد. ارزیابی و طراحی سیستم‌های کنترل داخلی برای مدیریت از اهمیت حیاتی برخوردار است. از آنجا که مدیریت، مستولیت صورت‌های مالی و سیستم کنترل داخلی را به عهده دارد، به کارگیری خدمات حسابرسی داخلی برای ارزیابی عملکرد سیستم کنترل داخلی، به گونه‌ای فزاینده، رشد یافته است. حسابرسان مستقل نیز به منظور تشخیص و برآورد خطرهای تحریف با اهمیت ناشی از تقلب یا اشتباه در صورت‌های مالی و طراحی و اجرای روش‌های حسابرسی لازم، باید شناخت کافی از واحد مورد رسیدگی و محیط آن شامل کنترل‌های داخلی، کسب کنند. در واقع سیستم‌های کنترل داخلی از درون و بیرون سازمان، مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. در این مقاله، نخست، نقاط ضعف متداول سیستم‌های کنترل داخلی مورد بحث قرار می‌گیرد و سپس نقش مدیران، حسابرسان داخلی و حسابرسان مستقل در ارزیابی سیستم کنترل داخلی بررسی و آثار افشای اطلاعات نقاط ضعف سیستم کنترل داخلی بیان می‌شود.