پریسا اسلامی میلانی - کارشناس ارشد حسابداری مدیریت بانک اقتصاد نوین
شاهپور اسمعیلی - عضو هیئت علمی دانشگاه لرستان

نحوه تامین مالی و تهیه بودجه اجرایی لازم برای انجام پروژه های زیربنایی و بهره برداری از محصولات و خدمات از آنها در حال حاضر به عنوان یکی از مهمترین چالش های پیش روی کشورهای در حال توسعه مطرح می باشد. با توجه به وضعیت خاث کشورهای در حال توسعه و بحران های مالی در این کشورها امکان تامین سرمایه مورد نیاز برای اجرای پروژه های بزرگ به راحتی فراهم نمی شود، لذا انتخاب روش تامین مالی مناسب در مورد پروژه ها مسئله مهمی است. در بسیار از پروژه ها به دلیل مسائلی مانند حجم بالای سرمایه مورد نیاز حساسیت بالای پروژه از نظر مسائل سیاسی، اقتصادی و امنیتی، عدم تامایل حضور خارجیان و سرمایه گذاری آنها مسئله تامین مالی مورد توجه مسئولین حکومتی قرار می گیرد. در تعداد از پروژه ها با حمایت ها و اعتبارات دولتی می توان وجوه مورد نیاز را تامین نمود اما در پروژه ها مهم و زیرساختی مورد نیاز کشور که امکان تامین وجوه کامل آن توسط دولت فراهم نیست مانند پروژه های نفتی، گازی، پتروشیمی و بسیاری از صنایع دیگر برای توسعه زیر ساخت ها نیاز اساسی برای حضور سرمایه گذاری خارجی و استفاده از تسهیلات بانک ها و موسسات خارجی وجود دارد. اندیشیدن راهکاری برای تامین منابع مالی مورد نیاز پروژه از مراحل اولیه برای اطمینان از به انجام رسیدن پروژه است در انتخاب روش مناسب تامین مالی در مرحله امکان سنجی پروژه باید به تمام موارد و خواسته های بخش های مختلف درگیر در پروژه از کشور میزبان پروژه، صنعت مرتبط با پروژه، پیمان کاران، خریداران، تهیه کنندگان، بانک های قرض دهنده، مسئله ریسک ها و بطور کلی تمام بخش های درگیر در پروژه توجه کرد و سپس با توجه به ارجحیت و اهمیت هر کدام از آنها به انتخاب روش مناسب پرداخت. در ضمن باید توجه کرد که ساختار استفاده شده برای تامین مالی پروژه در یک کشور ممکن است به دلیل وجود تفاوت ها در قوانین و شرایط آن موثر نباشد در حالیکه به طور موثر در کشور دیگری استفاده شود نکته مهم انتخاب شکل صحیح روش تامین مالی با توجه به شرایطی هر پروژه و کشور میزبان پروژه است. در این مقاله به معرفی روش های تامن مالی پروژه ها پرداخته می شود و سپس بر اساس دسته بندی های ارایه شده، روش استفاده در تعدادی از پروژه های ایران بررسی می شود.

تامین مالی، فاینانس، سرمایه گذاری خارجی، مدیریت ریسک، پروژه