محمدحسین قبادی - دانشیار گروه زمین شناسی دانشگاه بوعلی سینا، همدان

بهبهان از نظر لرزه خیزی ناحیه ای فعال است. با توجه به سوابق موجود جدیدترین رویداد زمین لرزه مخرب در آن به دهم فروردین ماه 1367 مربوط میشود. این زلزله با بزرگی 5/6 در مقیاس ریشتر در پهنه تشان درشمال بههبان به ویرانی 116 واحد مسکونی و مجروح شدن 25 نفر منجر شد. گسل های موجود در محدوده این شهرستان در صورت فعالیت قادرنند خسارات جانی جبران ناپذیری به مردم منطقه وارد کرده و به سازه های هیدرولیکی آسیب جدی وارد کنند. مهمترین سازه آبی ساخته شده در شمال شهرستان بهبهان سد خاکی مارون است که با ارتفاع 165 متر بر روی رودخانه مارون احداث گردیده ودر مرحله بهره برداری میباشد. ناپایداری سد و افزایش تراوش از تکیه گاهها در صورت وقوع زمین لرزه محتمل است. طی پژوهش انجام شده در منطقه 11 گسل مورد مطالعه قرار گرفته و به روش قطعی وضعیت لرزه خیزی آنها بررسی شده است. از میان گسلهای یاد شده 3 گسل امتداد لغز و بقیه فشاری هستند. بزرگترین زمین لرزه محتمل با بزرگی 7/4 ریشتر و حداکثر شتاب افقی g 0/28 محاسبه شده و اثرات چنین زمین لرزه ای بر روی پایداری سد مارون مورد ارزیابی قرار گرفته است. بر این اساس وقوع زمین لرزه میتواند بعلت ایجاد ناپیوستگیهای جدید و توسعه شکستگیهای با دهانه بیشتر از 0/5 میلیمتر موجب افزایش تراوش از سد گردیده وپایداری آنرا تهدید کند.

زلزله، گسل فعال، درزه، تراوش ، پایداری ، سد مارون