اکبر عالم تبریز - استاد دانشگاه شهید بهشتی
سیدمحمدحسین موسوی - کارشناس ارشد مدیریت تولید و عملیات دانشگاه شهید بهشتی

هدف اصلی مدیریت ریسک پروژه، کاهش احتمال و اثر وقوع مخاطرات و افزایش ضریب اطمینان در پروژه بیان می شود؛ اما در کنار تامین این هدف، در بیشتر اوقات هزینه هایی جهت مقابله با مخاطرات احتمالی، به صورت هزینه های پیشگیرانه و یا هزینه های ناشی از افزایش ضرایب اطمینان به پروژه ها تحمیل می شود. بنابراین مدیریت ریسک پروژه رویکردی هزینه بر داشته و این امر سبب می شود تا ارزش پروژه کاهش یابند. جهت برون رفت از این مشکل می توان از ابزار مهندسی ارزش که رویکردی کاهشی به هزینه دارد، در قالب کارگاه های مدیریت ریسک در پروژه ها استفاده نمود، که در صورت استداده از این راهکار تعادل و موازنه ای میان ریسک ها و ارزش پروژه ایجاد شده و در نهایت منجر به بهبود وغنی سازی فرایندهای مدیریت پروژه می گردداین پژوهش به روش کاربردی توصیدی در جهت پاسخ به این پرسش کلیدی سامان یافته است که، چگونه می توان تکنیک مهندسی ارزش را در فرایند - مدیریت ریسک پروژه های عمرانی شهری بکار گرفت تا ضمن کاهش و مقابله با مخاطرات احتمالی، ارزش پروژه نیز بهبود یابند. بر مبنای چارچوب ارائه شده در این پژوهش، پس از طی برنامه کاری مدیریت ریسک بر اساس استاندارد PMBOK ، شاخص ارزش پروژه در صورت اجرای اقدامات واکنشی به ریسک های پروژه و ارزیابی هزینه این اقدامات، محاسبه گردیده و در صورت کاهش این شاخص، از طرین برنامه کاری تکنیک مهندسی ارزش استاندارد بین المللی SAVE ، اقدام به بهبود آن می نماید.یافته های این پژوهش نشان می دهد که بکارگیری این چارچوب در پروژه خط هدت متروی تهران سبب می شود تا ضمن کاهش و مقابله با ریسک های پروژه 49/6درصد در هزینه های پروژه پس از انجام مهندسی ارزش بر روی اقدامات واکنشی به بحرانی ترین ریسک پروژه هدف، صرفه جویی گردیده و شاخص ارزش پروژه از-3/2به -1/6ارتقا یابد

مدیریت ریسک پروژه، مهندسی ارزش، برنامه کار، پروژه های عمرانی شهری، پروژه خط هفت متروی تهران