محمدرضا بمانیان - استاد گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس
مریم علی گل زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته معماری منظر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس

نگاره های باقی مانده از ادوار مختلف تاریخ ایران، میراث ارزشمندی هستند، چرا که شرایط روزگار خویش را به صورتی دقیق با حضور مردمان آن دوره بازگو می کنند. به گفته ی بسیاری از محققین، دوره ی تیموریان با اوج باغ آرایی و تزئینات مربوط به آن مصادف است. اما متأسفانهامروزه از هنر بی نظیر باغسازی اثری باقی نمانده است. در واقع سؤال اساسی این است که چگونه می توان به ویژگی های منحصر به فرد باغ سازی تیموریان رسید؟ هدف از این پژوهش بازسازی عناصر باغسازی آن دوره با تکیه بر هنر نگارگری مکتب هرات که همزمان با حکومت تیموریان است، می باشد. البته در بسیاری از موارد به منظور تصویرسازی بهتر باغ های تیموری از سفرنامهها هم استفاده شده که دارای توصیفاتی غنی می باشند.بهمنظور تحقق این هدف با استفاده از روش توصیفی تحلیلی ابتدا به هنر نگارگری و اهمیت باغ و طبیعت در نگاره ها پرداخته شده است. در -ادامه به نمادهای طبیعی که در نگارگری استفاده می شوند و حاوی معانی ویژه ای هستند، اشاره می شود. با توجه به وسعت تاریخی هنر نگارگری، به طور خاص نگارگری مکتب هرات که مربوط به دوره ی تیموریان است، بررسی شده است. سپس باغ سازی تیموری به روایت سفرنامه های موجود بیان شده و در نهایت نحوهی ترسیم عناصر مختلف باغ سازی این دوره در برخی از نگاره هایی که در آن ها باغ تصویر شده ، مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است.

باغ سازی ایرانی ، تیموریان ، نگارگری ، مکتب هرات