سیدکامبیز خاموشی سرابی - دانشجوی کارشناسی ارشد،گروه هنر ومعماری، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، ایران
حسن سجادزاده - استادیار دانشکده هنر و معماری دانشگاه بوعلی سینا همدان
مهدی صادق احمدی - مربی دانشکده هنر و معماری شهید صدوقی یزد

موقعیت جغرافیایی، عبور جاده شاهی، سراب ها، منابع طبیعی فراوان، چشم اندازهایی زیبا و شکوه و عظمت کوه بیستون باعث شده تا از روزگارانکهن، مجموعه تاریخی ارزشمندی بنام محوطه تاریخی بیستون پدید آید. محوطه تاریخی بیستون با وجود چنین خصوصیاتی (28 اثر در فهرست آثارملی و 13 اثر همراه سنگنبشته به ثبت جهانی رسیده) شاهد گردشکران و بازدید کنندگان داخلی و خارجی می باشد. با توجه به ممنوعیت تردد وسایطنقلیه موتوری از طرف سازمانهای ذیربط در محوطه تاریخی بیستون، آن را به محوطه تاریخی با قابلیت پیاده مداری تبدیل نموده است. میسرهای پیادهمدار محوطه تاریخی بیستون را می توان به محور اصلی (ابتدای سایت را به انتهای سایت متصل می نماید) و محورهای فرعی که از الگوی مشخصیپیروی نمی کنند و به محور اصلی مرتبط شده اند تقسیم نمود. حال این سوالات مطرح می شود که؛ مسیرهای پیاده بیستون دارای شخصیت پیاده مدار اندیا نه؟ آیا این مسیرهای پاسخگوی نیازهای اصلی عابران پیاده هستند یا نه؟ برای ایجاد فضاهایی که دارای شخصیت پیاده مداری اند، لازم است به نوعرفتارهایی که از فرد پیاده حادث می شود، توجه کرد و به بررسی و شناخت حالات روانی و پدیده پیاده روی از سوی اشخاص پرداخت. پیاده روی وراه رفتن های هدفمند، سرگردان و ادراکی، سه نوع قابل توجه در متن پیاده روی روزانه ماست که می توانند مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرند. روشتحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی -تحلیلی است. روش جمع آوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه ای و میدانی صورتگرفته است. با بررسی حرکت و رفتار پنج سوژه متفاوت در مسیرهای پیاده محوطه تاریخی بیستون جهت تعیین الگوی رفتاری استفاده شده است. هدفمقاله این است که با استفاده الگوهای رفتاری (هدفمند، سرگردان و ادراکی) درک بهتر از نیازهای اصلی عابران پیاده جهت طراحی و بازسازیمسیرهای پیاده مدار دست یافت. پیاده روی دارای اهمیت اساسی در ادراک هویت فضایی، احساس تعلق به محیط و دریافت کیفیت های محیطی استو عابران پیاده نمی خواهند فقط پیاده روی کنند، آنان یا می خواهند به مقصدی برسند یا در حال تجربه و ادراک محیط هستند.

محوطه تاریخی ، بیستون،الگوهای رفتاری، عابرین پیاده