محمد مراد کسانی - دانشجوی کارشناسی ارشد تنوع زیستی و زیستگاه ها دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
حمیدرضا رضایی - عضو هیئت علمی گروه محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

گونه کبک (Alectoris chukar) از راسته ماکیان سانان (order galliformes) و خانواده ماکیانیان (Family phasianidae) است که در اغلب نقاط ایران زندگی می کند. عامل مهم تهدید کننده آن شکار توسط انسان است. لذا، در پژوهش حاضر سعی بر این بوده است تا مطالعات ژنتیکی اولیه جهت تصمیم گیری و مدیریت بهتر جمعیت های این گونه صورت گیرد. در این مطالعه تعداد دو نمونه بافت کبک از دو استان کرمانشاه و کردستان در غرب ایران از طریق شکارچیان دارای پروانه جمع آوری و به آزمایشگاه ژنتیک منتقل گردید. پس از استخراج دی ان ای، واکنش زنجیره ای پلیمراز با استفاده از یک جفت پرایمر اختصاصی رفت و برگشت برای تکثیر ژن Cytb انجام شد و نمونه ها برای توالی یابی به کره جنوبی فرستاده شد. نتایج حاصل از توالی یابی با نرم افزار SeqScap 2.6 ویرایش شدند. همچنین تعداد پنج توالی کبک خراسان رضوی در شرق ایران که در ژن بانک ثبت شده بودند به عنوان نمونه های شرق ایران Blast شد و درخت فیلوژنی آن ها با استفاده از نرم افزار MEGA 5.05 و با روش حداکثر احتمال و شبکه هاپلوتایبی با استفاده از نرم افزار Network v 4.6.1 رسم ترسیم گردید. نتایج نشان داد که گونه کبک در یک کلاد جداگانه قرار گرفته و دو نمونه غرب به همراه پنج نمونه شرق ایران در این درخت بسیار نزدیک به هم قرار گرفت که بیانگر ارتباط ژنتیکی بسیار قوی بین ان ها میباشد. نتایج شبکه هاپلوتایپ نشان داد که نمونه کرمانشاه به همراه پنج نمونه خراسان همگی در یک هاپلوتایپ جدا قرار دارد اما فاصله بین این دو هاپلوتایپ بسیار کم و نزدیک به هم میباشند که بیانگر ارتباط ژنتیکی مناسب بین هاپلوتایپ ها میباشد و بر همین اساس نتایج درخت فیلوژنی و شبکه هاپلوتایپ همدیگر را تایید می کنند.

کبک، استان کرمانشاه، استان کردستان، هاپلوتایپ، تنوع ژنتیکی