رضا خطیب زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه شناسایی و انتخاب مواد، بخش مهندسی مواد ، دانشگاه تربیت مدرس
رضا میراسمعیلی - استادیار مکانیک شکست و خستگی ) متالورژی مکانیکی(،گروه شناسایی و انتخاب مواد ، بخش مهندسی مواد، دانشگاه تربیت مدرس
محمدرضا سلطان محمدی - مربی متالورژی جوشکاری و انتخاب مواد مهندسی، گروه جوشکاری، انستیتو مکانیک، دانشکده انقلاب اسلامی.دانشگاه تربیت مدرس

در خطوط لوله انتقال، بر اساس راحتی و بهره وری بهینه از روش ترکیبی شکل دهی مکانیکی و عملیات حرارتی ) عملیات ترمومکانیکی ( استفاده می شود. یکی از ویژگی های برجسته عملیات ترمومکانیکی نسبت بهروشهای معمولی تغییر شکل ، اعمال همزمان تغییر شکل پلاستیک و عملیات حرارتی جهت بهبود استحکام و چقرمگی است. برای بدست آوردن استحکام و چقرمگی بالا در فولادها موثرترین راه، اصلاح و بهسازی دانه ها وریز ساختار می باشد. البته باید توجه داشت که اصلاح ریزساختار نیز به نوبه خود متاثر از چگونگی انتخاب متغیرهای نورد گرم از جمله دما، نرخ کرنش و میزان کرنش می باشد . ریزساختار و خواص مکانیکی جوش فولادخط لوله متاثر از ریزساختار نورد گرم اولیه می باشد، بنابراین در این تحقیق سعی در بررسی جوش الکترود دستی فولاد خط لوله با متغیرهای مختلف نورد گرم شده است. فرایند نورد در دو حالت دو و پنج پاسه انجام و پس ازآن جوشکاری مطابق WPS مربوطه اجرا شد. طبق نتایج به دست آمده از آنالیز ریزساختار، با اجرای نورد دو پاسهکه باعث کاهش 28 درصدی اندازه دانه فلز پایه نسبت به نورد پنج پاسه می شود، اندازه دانه در منطقه متاثر از حرارت) HAZ ( و فلز جوش به ترتیب 3 % و 14 % کاهش می یابد. درصد فاز سخت نورد دو پاسه 50 % کمتر ازنورد پنج پاسه است که این به نوبه خود باعث کاهش 59 % در HAZ و کاهش 45 % در فلز جوش می شود. این در حالی است که به واسطه کاهش فاز سخت در نورد دو پاسه، سختی و استحکام کششی جوش نسبت به نورد پنج پاسه کاهش می یابد

فولاد ، جوش ، نورد ، ریزساختار، محلول اچ