مهرنوش شمس فرد - دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر
زهره دهداری - دانشگاه شهید بهشتی، تهران

سیستم های آموزشگر هوشمند (ITS) با بهره گیری از تکنیکهای هوش مصنوعی و باتوجه به ویژگی های فردی یادگیرنده موضوع مورد آموزش را به صورت اختصاصی برای یادگیرنده تنظیم و به روش مناسب به وی ارائه میکنند. این مقاله به معرفی سیستم " ماهر" و رویکرد مورد استفاده در آن می پردازد. ماهر آموزشگر هوشمندی است که به آموزش ریاضی دوم دبستان اختصاص دارد. این سیستم متشکل از مدل یادگیرنده (دانش آموز)، پایگاه دانشی حاوی دانش قلمرو و دانش آموزشی، پیمانه آموختار، پیمانه ارزیاب، پیمانه پاسخگو و واسط کاربر است. دانش قلمرو در این سیستم در قالب هستان شناسی و دانش آموزشی به صورت پایگاه قواعد ارائه میگردند. ماهر قادر به تعیین و تغییر روش آموزش و محتوای آموزشی با توجه به مدل دانش آموز و همچنین تغییر مدل دانش آموز بر اساس ارزیابی های دوره ای وی می باشد. در این سیستم بخشی از تولید سوال و تمرین و همچنین ارزیابی پاسخ دانش آموز به صورت خودکار صورت میگیرد. ارائه و تنظیم منعطف حجم درس، نوع و تعداد مثالها و تمرینات بطور اختصاصی برای هر دانش آموز، ارزیابی خودکار پاسخ دانش آموز به سوالات چندگزینه ای و برخی سوالات حل کردنی با بررسی جواب آخر و پروسه حل، پاسخگویی خودکار به دسته ای از سوالات دانش آموز به شکل حل مسئله و توضیح در مورد فرامسئله، تعیین زمان لازم برای حل تمرین بر اساس ویژگی های فردی دانش آموز و میزان پیچیدگی مسئله و انتخاب پیشنهادی مدت زمان هر جلسه بر اساس مشخصات دانش آموز و ویژگیهای محتوای آموزشی مطروحه در هر جلسه از دیگر ویژگیهای برحسته ماهر هستند. در این مقاله پس از ارائه توضیحاتی در مورد سیستم های آموزشگر هوشمند، اجزاء سازنده آنها و نمونه هایی از این سیستمها، به معرفی سیستم ماهر، اجزاء آن و نحوه عملکرد آن خواهیم پرداخت.