کاملیا ساداتی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال (کارشناس ارشد روانسنجی)
حجت الله مرادی - دکترا روانشناسی اجتماعی، استاد یارو عضو هییت علمی دانشگاه امام حسین (ع)
احمد باصری - دکترا روانشناسی بالینی و روانسنجی، هییت علمی دانشگاه امام حسین (ع)

مقدمه: نقش ابعاد شخصیت و عزتنفس در عملکرد و میزان موفقیت دانش آموزان تیزهوش، در حوزه های مختلف علمی،فناوری و تکنولوژی مهم و در پیشرفت و بالندگی کشورموثر است. این پژوهش باهدف اصلی بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی باعزت نفس در دانش آموزان تیزهوش متوسطه دوم به تفکیک جنسیت شهر تهران انجام شده است.مواد و روش کار: نوع پژوهش کاربردی و روش آن توصیفی، همبستگی است. 312 نفر (174 دختر و 138 پسر) 16 تا18 سال، با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب و به فرم تجدید نظر شدهی پرسشنامه شخصیت آیزنگ (EPQ-R)با 100 ماده و پرسشنامه عزت نفس روزنبرگ پاسخ دادند. داده های به دست آمده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، ماتریس همبستگی، تحلیل رگرسیون چندمتغیره گام به گام، ANOVA تحلیل واریانس و آزمون t مستقل مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. نتایج: روایی و پایایی پرسشنامه شخصیت فوق بررسی، تدوین و مطلوب گزارش شد. همچنین در مقیاس N, P و L دختران نسبت به پسران نمرات بالاتری داشتهاند اما در مقیاس E دخترها نمرات پایین تری را کسب کردند و در نمونه حاضر تنها در مورد میانگینهای نمرات عامل N، تفاوت معنادار وجود داشت. بررسی همبستگی بین عامل های شخصیت آیزنگ و عزت نفس روزنبرگ نشان داد که بین عامل های شخصیتی N و P با عزت نفس رابطه منفی و معنادار (به ترتیب 0.534- و 0.262-) و بین عامل E و عزت نفس همبستگی مثبت و معنادار (0.28) وجود دارد. همچنین با توجه به مقدار آماره تی، بین میانگین نمرات عزت نفس دختران و پسران تفاوت معنی داری وجود نداشت (P> 0.05). تحلیل رگرسیون گام به گام و تحلیل واریانس نشان داد که همبستگی بین ویژگی های شخصیتی و عزت نفس 0.55 است. به طوریکه ویژگی های شخصیتی میتواند به میزان بیش از 30 درصد تغییرات عزت نفس را تبیین کند (P> 0/01).

ویژگی های شخصیتی، عزتنفس، دانش آموزان تیزهوش