محمدامین سپاهیان - دانشجوی دکتری علوم قران وحدیث، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران

این مقاله به اعتبار نوع و هدف آن، یک مقاله بنیادی و به اعتبار روش جمع آوری، کتابخانه ای است و به اعتبار ماهیت مقاله، توصیفی تحلیلی است. حرص به معنای علاقه شدید است که معادل قرآنی آن عبارات هلوع و شح است. تاریخچه پیدایش حرص به حضرت آدم ابوالبشر و حوا -علیهما السلام- ودوره حضور شان در بهشت بر می گردد. گرچه واژه حرص در قرآن بیشتر در معنای لغوی بهکار رفته است؛ اما در احادیث و متون اخلاقی بار معنایی منفی آن کار برد بیشتری دارد. از منظر قرآن کریم و روایات، عواملی چون: پندارجاودانگی، شیطان، ناامیدی از آخرت، نفاق، یهودی گری، حب مال و زر و حب زن و فرزند باعث بوجود آمدن حرص مذموم می گردد. مواردی نیز وجود دارد که باعث می شود آنهایی که به سمت و سوی حرص می روند، از آن منصرف شوند. از جمله این موانع می توان به نماز، انفاق، عقیده به معاد، ترس از عذاب، عفت، امانت داری، وفای به عهد، گواهی، ایمان، توجه به رزق خدا اشاره کرد. از منظر قرآن و روایات معصومین –علیهم السلام- حرص نتایج و آثاری دارد مانند: بی صبری، تحریف دین، مخالفت با احکام الهی، رسوایی، زراندوزی، عیبجویی، ممانعت از آشتی، رستگاری و وصول به مقام رضا، خوردن مال یتیم، بی توجهی به مسکینان، بخل، ذل6ت، سیری نا پذیری، فقرومحرومیت، ظلم، کفر، ارتداد، دشمنی با اهل بیت، دچار شدن به عذاب الهی و جهنمی شدن، که این عوامل، موانع وآثار، به تفصیل و با استعانت ازکتب روایی و تفسیری فریقین مورد بررسی قرار می گیرد.

حرص، هلوع، طمع، قران، روایات