قاسم عزیزی - دانشیار آب وهواشناسی - دانشگاه تهران
سارا نظیف - استادیار دانشکده مهندسی عمران - دانشگاه تهران
فایزه عباسی - دانشجوی دکتری آبوهوا شناسی - دانشگاه تهران

در مدیریت جامع منابع آب در سطح حوضه، یکپارچه دیدن سیستم و در نظر گرفتن اندرکنش میان اجزای مختلف آن ضروری است. روش پویایی سیستم، یک ابزار مدیریتی براساس این نگرش است که علاوه بر تشریح سیستم های پیچیده ی منابع آب براساس واقعیت، امکان دخالت کاربر در توسعه مدل را نیز فراهم میآورد. تحقیق حاضر در حوضه آبریز دریاچه ارومیه و با تاکید بر روند افت تراز آب دریاچه ارومیه انجام گرفته است. در پژوهش حاضر، تلاش شد تا رفتار تراز آب دریاچه تحت تاثیر طرح های سازهای در حوضه بررسی شود. بدین منظور مدل مفهومی سیستم منابع آب حوضه با در نظر گرفتن متغیرهای موثر بر معادله بیلان آبی سدها جهت برآورد مقادیر سرریز از سدها و جریان زیست محیطی ورودی به دریاچه در محیط مدل Vensim شبیه سازی شد. پس از اعتبارسنجی مدل، با طراحی دو سناریو، اثر هر یک از طرح های سازهای و همچنین الگوی نیاز آبی تامین شده از هفت زیرحوضه ی اصلی بررسی شد. نتایج نشان داد که طرحهای سازهای در سطح حوضه 42 درصد از جریان ورودی به دریاچه را کاهش دادهاند که از این میزان حدود % 26 مربوط به بهره برداری از هفت سد اصلی است و % 16 در ارتباط با توسعه کشاورزی و افزایش بهره برداری از نیاز آبی در حوضه بوده است.

پویایی سیستم، دریاچه ارومیه، طرح های سازهای، مدل Vensim، نیاز آبی