فاطمه فلاح رستمی - مرکز توسعه و هماهنگی معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
عباسعلی گایینی - استاد دانشگاه تهران
محمدرضا کردی - دانشیار دانشگاه تهران
ابراهیم علی دوست قهفرخی - استادیار دانشگاه تهران

پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر هشت هفته مصرف مکمل آهن بر ذخایر آهن بدن زنان ورزشکار انجام شده است. آزمودنیهای پژوهش 28 زن ورزشکار داوطلب در باشگاههای آمادگی جسمانی و واجد شرایط (فریتین سرم کمتر از 20 نانوگرم بر میلی لیتر) با میانگین 26/39  2/64سال، میانگین وزن 61/61  5/70 کیلوگرم و میانگین قد 163  4/17 سانتیمتر بودند که به روش تصادفی ساده و با استفاده از طرحی دوسوکور به دو گروه مکمل و دارونما تقسیم شدند. اطلاعات مربوط به غلظت فریتین سرم، هموگلوبین، هماتوکریت، ظرفیت اتصال به آهن خون (TIBC) و درصد اشباع ترانسفرین، قبل و بعد از مصرف مکمل جمعآوری و اندازه گیری شد. در طول دوره مصرف مکمل، گروه تجربی روزانه 100میلی گرم آهن و گروه کنترل روزانه 100 میلیگرم دارونما دریافت کردند. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمونهای آماری t همبسته و t مستقل بررسی و تجزیه و تحلیل شدند. یافتهها نشان داد در گروه تجربی یک دوره هشت هفتهای مصرف مکمل آهن در زنان ورزشکار توانسته است بر بیشتر متغیرهای پژوهش تاثیری مثبت و معنیدار داشته باشد .(P <0/05) در گروه کنترل مصرف دارونما تاثیر معنیداری بر هیچیک از متغیرهای اندازه گیری شده در زنان ورزشکار نشان نداد. همچنین، مقایسه نتایج دو گروه بعد از دوره مصرف مکمل آهن نیز نشان داد مصرف مکمل آهن در گروه تجربی موجب افزایش غلظت فریتین سرم (P=0/005) زنان ورزشکار، در مقایسه با گروه کنترل شده است، ولی در سایر متغیرها با وجود افزایش مقادیر در گروه مکمل، تفاوت معنی داری مشاهده نشد .(P > 0/05) با توجه به نتایج پژوهش، توصیه می شود زنان ورزشکار زیر نظر پزشک یا افراد متخصص از قرص های آهن و سایر مکملهای تقویتی در این زمینه (از جمله ویتامین (C، استفاده کنند تا احتمال ابتلا به کمخونی فقر آهن کاهش یابد.

مکمل آهن، فریتین سرم، هموگلوبین، هماتوکریت، ترانسفرین، زنان ورزشکار