امیر رجایی - دانشجوی دکتری، گروه آموزش عالی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
محمد یمنی دوزی سرخابی - گروه آموزش عالی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
اباصلت خراسانی - گروه آموزش عالی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
مرتضی رضایی زاده - گروه آموزش عالی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

امروزه آموزش عالی در موفقیت کشورها در ساحات گوناگونی چون خرده نظام‎های معرفت، تولید علم و مهارت ، تولید ثروت ، و تولید قدرت و به دنبال آن در رشد و توسعه همه جانبه و پایدار نقش مهمی دارد. لذا، پرداختن به چالش های پیش روی آن اهمیت بسیاری برای هر کشوری دارد. آموزش عالی در دهه های اخیر با روندها و به تبع آن با چالش های جدیدی مواجه شده است. از جمله این روندها می توان به رشد فزاینده تقاضای اجتماعی برای آموزش عالی، گسترش کمی آموزش عالی، و به دنبال آن کاهش تامین مالی دولتی اشاره نمود. این روندها خود منجر به شکل گیری چالش های نوظهوری چون افزایش مطالبات کلیه ذینفعان آموزش عالی مبنی بر افزایش پاسخ گویی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی در خصوص حفظ، ارتقا و تضمین کیفیت آموزش عالی شده است. تضمین کیفیت آموزش عالی یک اصطلاح عام و کلی است که ناظر بر ارزیابی، نظارت، تضمین، حفظ و بهبود کیفیت نظام آموزش عالی، موسسات و یا برنامه های آن است و بر مشارکت ذینفعان گوناگون از طریق تفویض وظیفه به منظور پیش گیری از افت کیفیت تاکید دارد. از جمله شیوه های کارآمد تضمین کیفیت آموزش عالی استفاده از الگوی اعتبارسنجی است که در بسیاری از کشورها متداول است. مراحل اجرای این الگو شامل اجرای ارزیابی درونی کیفیت و ارزیابی بیرونی کیفیت و در نهایت جمع بندی و تهیه گزارش نهایی بر اساس شواهد و ارزیابی های صورت گرفته است. بررسی تجربیات داخلی در حوزه ارزیابی کیفیت آموزش عالی کشور نشان می دهد که اکثر کارهای صورت گرفته در این حوزه در زمینه ارزیابی درونی کیفیت انجام شده و در خصوص ارزیابی بیرونی کیفیت تا کنون کم تر کار شده است. لذا، در اثر کنونی با استفاده از روش مطالعه اسنادی به تشریح فرایند ارزیابی بیرونی کیفیت، ضرورت ها (نظیر استقرار الگوی ارزیابی و اعتبارسنجی) و مزایای انجام آن (مانند بهبود کیفیت و افزایش پاسخگویی آموزش عالی) می پردازیم.

ارزیابی کیفیت آموزش عالی، ارزیابی بیرونی کیفیت آموزش عالی، اعتبارسنجی آموزش عالی