علی حنفی - استادیار اقلیم شناسی گروه جغرافیا دانشگاه افسری امام علی (ع)

آب و هوا در تمام فعالیت های انسان از جمله عملیات نظامی تاثیر عمده دارد و در هر نوع عملیات نظامی بایستی به طور دقیق بررسی شود. این بدان معنی است که از اصول و مفاهیم آب و هوا در چهارچوب کاربردی استفاده گردد. طراحان و برنامه ریزان مسایل استراتژیک که توجه خود را به ماه یا سال بعد و یا آینده نامعلوم معطوف می دارند، استفادهکنندگان اصلی اقلیم شناسی هستند چون اقلیم شناسی برای نیروهای مسلحی که خود را برای انجام ماموریت در سرزمین های ناشناخته آماده می سازند بیشترین اهمیت را دارد. مطالعات تخصصی نه تنها برنامهریزان نظامی را در امر تعیین تناسب تسلیحات، تجهیرات، امکانات و سایر منابع کمک میکند تا برای عملیات در مناطقی مفید واقع شوند که مسئولیت های نظامی فوری بروز میکند، بلکه نشان میدهد که برنامههای تحقیق و توسعه، آزمایش و ارزشیابی میتوانند به بهترین وجهی شکاف میان نیازها و تواناییها را پر کنند. در این پژوهش با استفاده از شاخص اقلیمی (TCI) به ارزیابی وضعبت آسایش اقلیمی در سواحل مکران پرداخته شده است. این شاخص به شکلی سیستماتیک شرایط اقلیمی را برای فعالیت های مختلف با استفاده از پارامترهای میانگین حداکثر ماهانه دمای روزانه، میانگین دمای روزانه، حداقل رطوبت نسبی، میانگین رطوبت نسبی روزانه، بارش، کل ساعات آفتابی و سرعت باد مورد ارزیابی قرار می دهد. در این تحقیق، شاخص مورد نظر برای دو ایستگاه سینوپتیک چابهار و بندر جاسک که دارای آمار مناسبی بودند محاسبه گردید. نتایج این بررسی نشان داد که براساس شاخص TCI بهترین ماهها از نظر دارا بودن شرایط اقلیم آسایشی برای فعالیت های نظامی در سواحل مکران ماه های آذر و بهمن با شرایط ایده آل، ماههای آبان، دی ، اسفند و فروردین با شرایط عالی می باشند. در ماههای مرداد و شهریور سواحل مکران بدترین شرایط را ار لحاظ اقلیم آسایش دارد. به طور کلی می توان گفت که دوره آسایش اقلیمی در سواحل مکران از ماه آبان شروع شده و در ماه اردیبهشت به اتمام می رسد و بهترین ماهها برای فعالیت های نظامی ماه های آذر و بهمن می باشد.

اقلیم نظامی، شاخص اقلیم گردشگری (TCI)، سواحل مکران، امنیت مرزی