مهرداد متانی - دکترای مدیریت رسانه، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم شهر
علی اکبر فرهنگی - دکترای ارتباطات و مدیریت، استاد دانشگاه علوم و تحقیقات تهران

هدف اساسی پژوهش حاضر، بررسی دلایل و انگیزه های مصرف شبکه های ماهواره ای فارسی زبان است. برای این منظور 458 نفر از شهروندان قائم شهری که بیننده شبکه های ماهواره ای فارسی زبان بوده اند، به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. روش تحقیق، از نوع پیمایشی و روش جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته بوده است. یافته ها نشان می دهد که مخاطبان بیشتر از برنامه هایی که جنبه تفریحی سرگرمی و آگاهی بخشی دارند، استفاده می کنند. ویژگی های جمعیت شناختی مخاطبان نیز تاثیر زیادی بر میزان و نحوه استفاده از برنامه های ماهواره ای دارد؛ به گونه ای که مردان بیشتر از زنان، برای کسب آگاهی و اطلاع از اخبار و گزارش های سیاسی به تماشای ماهواره می پردازند؛ در حالی که زنان بیشتر از مردان برای نیازهای اجتماعی خود از ماهواره استفاده می کنند. همچنین بر اساس یافته ها، اهمیت استفاده از ماهواره برای کسب اطلاعات شناختی و سیاسی، با بالا رفتن سن مخاطبان افزایش می یابد و خشنودی استفاده از ماهواره برای سرگرمی در سنین پایین و بالای 55 سال اهمیت بیشتری دارد اما از طرف دیگر، استفاده اجتماعی از برنامه های ماهواره در نزد مخاطبان، با افزایش سن رو به کاهش می رود.

شبکه های ماهواره ای, استفاده و رضامندی, مخاطب شناسی, انگیزه