شقایق افشار - دانش آموخ
عبدالرضا کرباسی
اکبر باغوند
فرامرز معطر

آلودگی خاک به وسیله مواد شیمیایی یا در اثر دیگر تغییراتی که در خاک های طبیعی رخ می دهد،به وجود می آید.این نوع آلودگی عمدتاً در اثر شکستکی مخازن زیرزمینی،استفاده از سموم،نفوذ آب های سطحی آلوده به لایه های زیرسطحی،ریختن فرآورده های نفتی، نفوذ شیرابه های مدفن پسماندها یا تخلیه مستقیم پسماندهای صنعتی در خاک ها به وجود می آید.متداول ترین فرآورده های شیمیایی شامل هیدروکربن های نفتی، حلال ها، سموم، سرب و دیگر فلزات سنگین می باشد.در این پژوهش خاک های میدان نفتی آب تیمور جهت تعیین غلظت 8 عنصر سنگین و شدت آلودگی مورد آنالیز شیمیایی قرار گرفت.با توجه به اینکه منطقه مورد مطالعه میدان نفتی بوده،هدف این پژوهش میزان آلودگی ناشی از این فعالیت ها تعیین گردید.استفاده از شاخص ژئوشیمیایی مولر به عنوان ابزاری برای تعیین میزان آلودگی به فلزات سنگین در نظر گرفته شد.با توجه به نزدیکی به چاه های نفتی بهره برداری شده،در حال حفاری و فلرهای موجود،منطقه به 12 پلات تقسیم گردید.در هر پلات 3 نقطه به صورت تصادفی جهت نمونه برداری تعیین شد.پس از مخلوط نمودن،در نهایت 12 نمونه جهت آنالیز به دست آمد.میزان 8 عنصر سنگین مس،نیکل،وانادیم،کبالت،کادمیم،روی،مولیبدن و سرب در نمونه ها با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد.سپس میزان آلودگی منطقه بر اساس شاخص ژئوشیمیایی مولر محاسبه شد.نتایج نشان می دهد که غلظت کل فلزات سنگین مورد نظر در کلیه موارد بالاتر از میانگین پوسته زمین بوده و بر اساس شاخص ژئوشیمیایی مولر شدت آلودگی در پلات های مختلف نسبت به فلزات سنگین مختلف در رده های غیر آلوده تا خیلی آلوده متغیر می باشد.

آلودگی خاک،فلزات سنگین،شاخص ژئوشیمیایی مولر،آب تیمور