محمدحسن فطرس - دانشیار دانشگاه بوعلی سینا همدان
محمدرضا دهقانپور - کارشناس ارشد اقتصاد، مدرس موسسه آموزش عالی جواد یزد
بابک ده موبد - کارشناس ارشد مدیریت و عضو هیات علمی گروه مدیریت و حسابداری جهاد دانشگاه

برای حضور در صحنه رقابت جهانی نه تنها رشد تولید صنعت، بلکه رشد تولید صنایع با فناوری برتر از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به سطح تکنولوژی، صنایع به چهار دسته صنایع با فناوری برتر، فناوری متوسط، فناوری ساده و منبعگرا تقسیم میشوند. لذا شناسایی منابع رشد در گروه های مختلف صنعتی می تواند نقش بسزایی را در رسیدن به رشد و توسعه صنعتی و همچنین بقا در صحنه رقابت جهانی داشته باشد. بر این اساس، این مطالعه در نظر دارد بااستفاده از روش پانل دیتا و تلفیق داد ههای صنایع ایران در سطح کدهای 4 رقمی ISIC طی سالهای 86-79 به بررسی منابع رشد تولید (از قبیل نیرو یکار ماهر و ساده، سرمایه فیزیکی، بهر هوری کل عوامل تولید، صادرات و واردات)در بخش های مذکور بپردازد. در این مطالعه به منظور طبقهبندی صنایع به سطوح مختلف تکنولوژی از معیار Lall استفاده م یشود. نتایج این مطالعه نشان می دهد کشش تولیدی نیروی کار ماهر در صنایع با فناوری برتر نسبت به سایرگرو هها بیشتر است و هرچه به سمت صنایع با فناوری پایین و منبع گرا پیش برویم، از کشش تولیدی آن کاسته می شود. در مورد نیرو یکار ساده، عکس فرآیند فوق صادق است. بهر هوری در میان سایر عوامل، بیشترین تأثیر را بر روی رشد تولید صنایع در هر چهار گروه مورد بررسی دارد. صادرات در حالی که بر روی صنایع با فناوری برتر تأثیر منفی دارد، واردات این صنایع به دلیل تکنولوژی نهفته در آن باعث افزایش تولید در این گروه می شود. این تأثیر در سایر گروههای مورد بررسی و با توجه به ماهیت هریک از این گروه ها متفاوت است. بر اساس یافته های این مطالعه، برای رشد تولید صنعت تنها نمی توان به یک سیاست کلی اکتفا نمود، بلکه برای هر گروه از صنایع و هر سطح از تکنولوژی سیاست های خاص آن گروه می تواند تأثیرگذار باشد.

رشد تولید، فناوری برتر، عوامل تولید، کیفیت عوامل تولید