آسیه بهداد - بخش زیست شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز
ساسان محسن زاده - بخش زیست شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز
مجید عزیزی - بخش کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد

شیرین بیان (Glycyrrhiza glabra L.) از قدیمی ترین و پر کاربرد ترین گیاه دارویی، متعلق به خانواده حبوبات است. شوری یکی از مهمترین تنش های محیطی است که تولید محصولات گیاهی را تحت تاثیر قرار می دهد. گیاهان برای مقابله با تنش شوری مکانیسم های مختلف فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی مختلفی را به کار می برند. در این تحقیق تاثیر تنش شوری بر فعالیت آنزیم های آسکوربات پراکسیداز (APX) و سوپراکسید دیسموتاز (SOD)، میزان مالون دی آلدهید (MDA) و پراکسید هیدروژن در ریزوم های دو جمعیت (فارس و خراسان رضوی) شیرین بیان مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار صورت گرفت. برای این منظور، ریزوم های دو جمعیت شیرین بیان (فارس و خراسان رضوی) در پاییز سال 2016 جمع آوری و در شرایط گلخانه ای کشت شدند. پس از 11 ماه، گیاهان به مدت یک ماه تحت تیمار با غلظت های مختلف کلرید سدیم 0 ، 100، 200، 400، 600 و 800 میلی مولار قرار گرفتند و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان و میزان اکسیدان ها ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که با افزایش تنش شوری، فعالیت آنزیم های SOD و AXP در ریزوم های دو جمعیت به طور معنی داری افزایش یافت. اگرچه فعالیت آسکوربات پراکسیداز در ریزوم های تحت تیمار با 800 میلی مولار کلرید سدیم کاهش یافت. هم چنین، میزان MDA و H2O2 نیز هم راستا با افزایش تنش شوری زیاد شدند. فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان و میزان اکسیدان ها در جمعیت فارس به طور معنی داری بیش تر از جمعیت خراسان بود. بنابراین افزایش فعالیت آنزیم آنتی اکسیدان در ریزوم ها، نشان دهنده فعال شدن سیستم آنتی اکسیداتیو و حفاظتی گیاه و کاهش خسارت اکسیداتیو در گیاهان می باشد.

آنزیم های آنتی اکسیدان، پراکسید هیدروژن، تنش شوری، شیرین بیان، ، ریزوم، مالون دی آلدهید