بررسی تئوری های روانشناسی حسابداران در تحقیقات حسابداری امور مالی و مدیریت در شرکت های مورد رسیدگی و اثرات ارائه صورتهای مالی بر تصمیمات سرمایه گذاران

نوشتار حاضر مقدمه ای در زمینه تئوری های روانشناسی سودمند در تحقیقات حسابداری مدیریت با هدف شناسایی و کاربرد آن ها است. اگرچه از تئوری های سایر علوم اجتماعی برای تشریح و پیبش ینی رفتار در تحقیقات حسابداری مدیریت استفاده می شود، لیکن علم روانشناسی از آن ها متفاوت است و به جای پدیده های سازمانی و عینی، روی پدیده های ذهنی فرد تمرکز دارد. این تحقیق یک تحقیق کیفی است و مبتنی بر مطالعات نظری مرتبط با موضوع است که با شناسایی و تلخیص ادبیات مرتبط با تحقیقات روانشناسی و کاربرد آن ها در حسابداری مدیریت جمع بندی می گردد. به تعداد 13 شرکت در سال های مالی 1380 تا 1398 مورد رسیدگی قرارمی گیرد. بر اساس این تقحیق، تئوری های روانشناسی در حسابداری مدیریت در غالب اثرات انگیزشی و اثرات اطلاعاتی گروه بندی شده است. در ادبیات اثرات انگیزشی اثرات نقاط مرجع، تناقضات داخلی یا ناسازگاری بین بازنمایی ذهنی و رفتار در غالب تئوری های هدف گذاری، سطح آرمانی، عدالت سازمانی، چشم انداز، ناهنجاری شناختی، اسناد و شناخت محیط، مطرح و تحلیل گردیده است. از بعد اطلاعاتی نیز به تاثیرات ارائه اطلاعات بر تصمیم گیری، قضاوت ها، نحوه جستجو و پردازش با منطق محدود و همچنین بازنمایی ذهنی اشخاص از محیط و سازمان پرداخته که در چارچوب تئوری های روانشناسی اجتماعی و شناختی بیان گردیده است. نتایج حاکی از آن است که نظریه های روانشناسی با تمرکز و شناخت عمیق تر پدیده های ذهنی افراد، بجای پدیده های عینی سازمانی می تواند برای تشریح و تحلیل علت و اثرات روش های حسابداری مدیریت مورد استفاده قرار گیرد و نیز اثر نوع خاصی از روش حسابداری مدیریت روی رفتار افراد صرفا به چگونگی اهداف رسمی و عینی برای عمل و عواملی که بر رفاه افراد تاثیر می گذارد بستگی نداشته، بلکه چگونگی درک افراد از روش های عملی و اینکه چگونه آن توجه، شناخت و یا انگیزه ا فراد را تحریک می کند، بر آن موثر است. در نتیجه به طور فزاینده ای آشکار می شود که تئوری های چند گانه روانشناسی ارتباط بالقوه ای با هر کدام از روش هایحسابداری مدیریت دارند.

کلیدواژه ها:

تئوری ، تئوری روانشناسی ، حسابداری مالی ، مدیریت واحد تجاری