سنجش نگرش کشاورزان نسبت به کشاورزی پایدار و تاثیر آن بر بهره وری کل عوامل تولید؛ مطالعه موردی کشت بوم های زعفران شهرستان گناباد

افزایش بهره وری در بخش کشاورزی امری ضروری است و با روند رو به رشد جمعیت، نیاز به ابداع سیستم های با بهره وری بالا پررنگ تر می شود، اما فعالیت های زراعی همواره با آثار زیست محیطی همراه بوده است. بنابراین دو مقوله بهره وری و پایداری کشاورزی باید به صورت همزمان مورد توجه قرار گیرند. مطالعه حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر بهره وری عوامل تولید در مزارع زعفران شهرستان گناباد با تاکید بر نقش نگرش نسبت به کشاورزی پایدار صورت گرفت. جامعه مورد مطالعه شامل تمام زعفران­کاران شهرستان گناباد بود. برای دستیابی به اهداف تحقیق 110 پرسشنامه بر اساس روش نمونه گیری تصادفی ساده تکمیل و پس از محاسبه بهره وری کل عوامل تولید با استفاده از شاخص ترنکوئیست-تیل، از الگوی لاجیت ترتیبی برای شناسایی عوامل اثرگذار بر بهره وری استفاده شد. نتایج گویای آن است که متغیرهای نگرش نسبت به کشاورزی پایدار و درآمد اثر مثبت و معنی داری بر احتمال دستیابی کشاورزان به سطوح بالاتر بهره وری دارند. در حالی که متغیر شرکت در کلاس های آموزشی این احتمال را به صورت معنی داری کاهش می دهد. متغیرهای سطح زیر کشت، شغل اصلی و بیمه کشاورزی نیز اثر معنی داری بر احتمال دستیابی به سطوح مختلف بهره وری ندارند. اتخاذ سیاست هایی در راستای بهبود نگرش زعفران کاران نسبت به فعالیت های کشاورزی پایدار و آگاهی دادن به آن ها درباره آثار جانبی کشت ناپایدار، حمایت مالی از کشاورزان برای تامین نهاده های کشاورزی مورد نیاز، تجدید نظر اساسی در محتوای کلاس های آموزشی و ترویجی و اصلاح ساختار نظام بیمه محصولات کشاورزی از راهکارهای موثر در راستای بهبود بهره وری مزارع زعفران است.

کلیدواژه ها:

بهره وری ، نگرش ، پایداری ، زعفران ، لاجیت ترتیبی