مدل سازی ریاضی مولفه های تاثیرگذار بر قدرت اقتصادی در نظام ژئوپلیتیک جهانی

     یکی از منابع مهم قدرت ملی در جهان امروز و در دوره بعد از جنگ سرد قدرت اقتصادی می باشد که خود بستر ساز امور روبنایی دیگر مانند قدرت سیاسی، نظامی و ... محسوب می گردد. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و پژوهش میدانی به دنبال پاسخگویی به این سوال است که مهم ترین متغیرهای و شاخص های شکل دهنده به قدرت اقتصادی کشورها کدام ها هستند و کدام کشورها در این مولفه وزن بالاتری را به خود اختصاص داده اند برای رسیدن به پاسخ این سوالات از روش تاپسیس و سپس برای استخراج فرمول ریاضی مرتبط با پژوهش از برنامه ریزی آرمانی استفاده شد. بدین منظور، پرسشنامه ای مشتمل بر ۶۱ سوال در اختیار محققین و متخصصین داخل و خارج از ایران از جمله کشورهای ترکیه، فرانسه، ایالات متحده آمریکا، کانادا، هند، چین و ... قرار گرفت. یافته های تحقیق با بررسی اسناد کتابخانه ای نشان می دهد که چهار مولفه اصلی قدرت اقتصادی شامل امور زیربنایی، مبادله تولید، سطح تولید و منابع مالی می توانند بر قدرت اقتصادی تاثیرگذار باشند. در این مولفه متغیرهای ضریب عمرانی (۰.۰۲۸)، سهم در تجارت جهانی (۰.۰۲۷)، سطح تکنولوژی (۰.۰۲۶۷)، آزادی اقتصادی (۰.۰۲۶۰)، سهم در انرژی جهانی (۰.۰۲۵۴)، جذب سرمایه گذاری مستقیم، مهارت در نیروی کار در آینده، صادرات و ذخایر ارزی بین المللی (۰.۲۴۷)، مهارت نیروی کار فعلی، صادرات تکنولوژی سطح بالا و سرمایه گذاری خارج از مرز (۰.۰۲۴۱) دارای بیشترین ضریب اهمیت هستند. علاوه بر این ایالات متحده آمریکا (۰.۵۳۱)، چین (۰.۵۰۱)، آلمان (۰.۴۸۲)، ژاپن (۰.۴۱۷)، انگلیس (۰.۴۱۳۷)، سوئیس (۰.۴۱۳۲)، فرانسه (۰.۴۰۶)، بلژیک (۰.۳۹۴)، هلند (۰.۳۸۸) و کره جنوبی (۰.۳۸۵) در رتبه های اول تا دهم قرار گرفتند.

کلیدواژه ها:

مدل سازی ریاضی ، نظام ژئوپلیتیک ، قدرت اقتصادی ، تاپسیس ، برنامه ریزی آرمانی