بررسی امکان ایجاد ژنوتیپ های به متحمل به بیماری آتشک

گیاه "به" یکی از مهمترین محصولات مناطق معتدل می باشد که برنامه های اصلاحی آن در جهت ایجاد ارقام مقاوم به بیماری اتشک از اهمیت ویژه در کشور برخوردار است. بیماری آتشک (Fire Bligt)که عامل آن باکتریErwinia amylovora است یکی از بیماری ه ای مهم و مخرب درختان میوه دانه دار در ایران به شمار می رود و درخت به (Cydonia oblonga Mill.) بیش از سایر میزبان ها از این بیماری آسیب می بیند. این گزارش نهایی در قالب سه پروژه زیر طرح شامل : 1- استقرار و ریز ازدیادی ارقام و ژنوتیپ های برتر به ایران به منظور استفاده در برنامه اصلاحی 2- بهینه سازی روشهای باززایی در گیاه به 3- بررسی انتقال ژن hrp N به گیاه به آورده شده است. نتایج نشان داد در آزمایشی که سه محیط کشت مختلف شامل MS، QL و QL تغییر یافته ارزیابی شدند، محیط کشت QL تغییر یافته، بیش ترین میزان رشد را داشت. در آزمایش دوم ارزیابی اثر نوع و غلظت های دو نوع سایتوکینین BAP و 2iP، به ترتیب برای 2iP در چهار غلظت صفر (شاهد)، نیم، یک و دو میلی گرم بر لیتر و برای BAP در سه غلظت، نیم، یک و دو میلی گرم بر لیتر انجام شد. نتیجه بیانگر برتری محیط حاوی نیم و یک میلی گرم در لیتر 2iP و یک میلی گرم در لیتر BAP با بهترین تعداد و کیفیت ریزشاخه ها بود. مقایسه میزان باززایی در ریز نمونه های دارای تیمار تاریکی و فاقد آن نشان داد که تاریکی به طور معنی دار در القا باززایی در گیاه "به" موثر است. مقایسه 4 نوع ریز نمونه متفاوت نشان داد که بیشترین میزان باززایی در ریز نمونه برگ کامل وپس از آن در ریز نمونه پایین برگ حاصل شد که می تواند به علت تفاوت در سطح تنظیم کننده های درونی گیاه باشد. علاوه بر این در این طرح ژن هارپین (hrpN) باکتری Erwinia amylovora (عامل تحریک بیماری زایی و واکنش فوق حساسیت) که قبلا استخراج و تحت پروموتر CaMV35S قرار گرفته بود به ژنوتیپ KVD2 با استفاده از تکنیک Agrobacterium tumefaciense انتقال داده شد. انتقال ژن با روش آگروباکتریوم و پلاسمید pBI121 حاوی ژن hrpN انجام گردید. این عمل با استفاده از نمونه های برگی درون شیشه و جوانه های جانبی و دمبرگ به عنوان ریزنمونه های هدف برای انتقال ژن انجام شد. بعد از همکشتی ریزنمونه و آگروباکتریوم،گیاهان حاصل از باززایی که پس از حذف آلودگی های Agrobacterium روی کانامایسین دوام آورده بودند، انتخاب و برای بدست آوردن تعداد بیشتری نمونه بر روی محیط پایه QL واکشت شدند. نهایتا در این طرح پروتکل ریزازدیادی و باززایی در گیاه "به" ارایه گردید تا در برنامه های به نژادی آتی و با هدف انتقال ژن مقاومت به بیماری ها مورد استفاده قرار گیرد و همچنین از تعداد 15 لاین بدست آمده از ریزنمونه های مختلف در محیط کشت حاوی کانامایسین تعداد 6 لاین مثبت بود و بدین صورت گیاهان احتمالا تراریخته در این مرحله مشخص گردید.واژگان کلیدی: گیاه "به"، باززایی، بیماری آتشک ، , hap-N NAA, TDZ